Wpływ wybranych soli siarczanowych (VI) na dynamikę mineralnych frakcji fosforu z trudno rozpuszczalnych fosforanów Fe, Al i Ca inkubowanych w materiale glebowym

Celem laboratoryjnych badań było sprawdzenie czy siarka siarczanowa(VI) powoduje zmiany w procesie przekształcania uwstecznionych form P powstających w glebie w wyniku starzenia się nawozów fosforowych. Materiał glebowy otrzymany z trzech gleb mineralnych, typowych dla województwa warmińsko-mazurskiego (płowa typowa, deluwialna właściwa i pararędzina właściwa), wymieszano z solami fosforanowymi(V) i siarczanowymi(VI), a następnie inkubowano przez 1, 14, 28 i 200 dni w temperaturze 20°C, utrzymując stałą wilgotność. Sole FePO₄, AlPO₄ oraz Ca₃(PO₄)₂ symulowały uwstecznione nawozy fosforowe, a sole K₂SO₄, (NH₄)₂SO₄ i CaSO₄ - siarkę siarczanową(VI). Frakcje fosforu mineralnego oznaczano zmodyfikowaną metodą Changa-Jacksona. Na zakres przemian mineralnych frakcji fosforu z trudno rozpuszczalnych fosforanów FePO₄, AlPO₄ oraz Ca₃(PO₄)₂ miały wpływ: typ gleby, rodzaj soli siarczanowej oraz czas trwania doświadczenia.

The aim of the laboratory investigation was to check whether sulphate sulphur(VI) has an effect on the process of transformation of the retrogressive forms of phosphor which are formed in the soil as the result of phosphate fertilizer ageing. The soil material originating from three mineral soils typical for the province of Warmia and Mazury (typical lessive, proper deluvial and proper pararendzina) was mixed with phosphate salts(V) and sulphate salts(VI) and then incubated for 1, 14, 28 and 200 days at 20°C, and constant humidity. The FePO₄, AlPO₄ and Ca₃(PO₄)₂ salts simulated retrogressive phosphate fertilizers and the K₂SO₄, (NH₄)₂SO₄ and CaSO₄ salts simulated sulphate sulphur(VI). The mineral phosphorus fractions were determined with the use of a modified Chang-Jackson technique. Soil type, type of sulphate salt and experiment duration affeted the range of transformation of phosphorus mineral fractions from sparingly soluble phosphates FePO₄, AlPO₄ oraz Ca₃(PO₄)₂..