Kadm i olow w produktach rolniczych w swietle badan monitoringowych prowadzonych w latach 1995-2002 na Dolnym Slasku

W opracowaniu przedstawiono badania monitoringowe prowadzone w województwie dolnośląskim w latach 1995-2002 przez OSChR we Wrocławiu. Dotyczyły one oznaczeń zawartości kadmu i ołowiu w produktach rolniczych, najczęściej spotykanych w przeciętnej diecie człowieka, tj. w ziemniakach, marchwi, kapuście, ogórkach, jabłkach oraz w ziarnie żyta i pszenicy. Dokonano oceny uzyskanych wyników w oparciu o obowiązujące w Polsce akty prawne, określające maksymalne dopuszczalne zawartości substancji obcych w świeżych produktach spożywczych. Wykazano znaczne zróżnicowanie zawartości kadmu i ołowiu w analizowanych produktach roślinnych, zależne od rejonu uprawy i gatunku rośliny oraz że większość produktów (jabłka, ogórki, kapusta, marchew i ziemniaki) nie jest narażona na zanieczyszczenie tymi pierwiastkami śladowymi. Ale jednocześnie wskazano na przekroczenia najwyższych dopuszczalnych średnich zawartości kadmu i ołowiu w uprawach truskawek i ziarnie żyta oraz powtarzające się przez kolejne lata przekroczenia dopuszczalnej średniej zawartości ołowiu w ziarnie pszenicy. Uzyskane informacje potwierdzają celowość prowadzenia tego typu badań - pozwalają na bieżąco śledzić zmiany zachodzące w czasie w badanym układzie.

Paper presents the monitoring studies conducted in Lower Silesia province within 1995-2002 by OSChR (Regional Station of Agricultural Chemistry) Wroclaw. The studies dealt with assaying the contents of cadmium and lead in agricultural products most frequently included into human diet, i.e. potatoes, carrot, cabbage, cucumbers, apples and grain of rye and wheat. The results were evaluated on the basis of Polish standards that establish legal limits for the content of foreign substances in fresh food products. A considerable differentiation of cadmium and lead content was revealed in analyzed plant products, that depended on cultivation region and plant species; the most of products (apples, cucumbers, cabbage, carrots and potatoes) were not subjected to contamination by these trace elements. However, concurrently, it was indicated that the highest permitted limits of cadmium and lead content in strawberries and rye grain had been exceeded, including the annually recurring excesses on mean allowed lead content in wheat grain. The information obtained confirm that the studies ait purposeful as they anable to keep track on changes ongoing in the system under study.