Właściwości przeciwutleniające ekstraktów związków fenolowych kwiatów jadalnych wybranych gatunków roślin

W pracy analizowano przeciwutleniające właściwości związków fenolowych pochodzących z kwiatów jadalnych wybranych gatunków roślin. Porównano metanolowe ekstrakty kwiatów nagietka lekarskiego, dzikiej róży, lipy drobnolistnej, czarnego bzu i rumianku pospolitego. W każdym z nich określono ogólną zawartość związków fenolowych metodą Folina-Ciocalteu’a, a metodą LC/MS identyfikowano poszczególne składniki i określono ich udział. Ponadto zbadano ich właściwości antyoksydacyjne wobec kationorodników ABTS, nadtlenków w emulsji kwasu linolowego oraz nadtlenków kwasów tłuszczowych podczas procesu utleniania w układzie emulsyjnym. W większości doświadczeń aktywność związków w kwiatach była skorelowana z ogólną zawartością związków fenolowych. Aktywność ta zależała od układu modelowego, jaki zastosowano do analizy. Najsilniejsze działanie przeciwutleniające w każdym przypadku wykazały związki wyekstrahowane z dzikiej róży. Najsłabsze właściwości wykazały związki pochodzące z kwiatu nagietka. W emulsji oleju słonecznikowego związki pochodzące aż z trzech gatunków kwiatów odznaczały się efektem prooksydacyjnym.

For human beings flowers have first of all decorative meaning, also the utilization of essential oils derived from flowers is also popular in perfume production and cosmetic industry. Flowers play an important role in honey production as well. It is not well known, however, that flowers – among other plant parts – may be a source of valuable dietary components, as some flowers are edible. They have been gathered and consumed at least for some hundred years, mostly in tropical and subtropical zones. The most popular flowers are: hibiscus, pansies, lilies, sunflowers, chrysanthemum, marigolds, different roses and nasturtiums. Properties of phenolics from different edible flowers popular in Poland were analysed in the study. Methanolic extracts were subject of comparison. In each total phenolics content (Folin-Ciocalteu method) was determined as well as the particular components were analysed qualitatively and as their share in the mixture by LC/MS. Besides that the antioxidant properties were measured towards ABTS radical cations, linoleic acid peroxides in an emulgated system and in an oxidation process performed in sunflower oil emulsion (towards peroxides). In most experiments the activity of the compounds extracted from flowers correlated with total phenolics. That activity, however, depended upon the conditions applied in analytical model systems. The strongest antioxidant properties in each case showed the compounds derived from wild rose and the weakest – from marigold. In sunflower oil emulsion the compounds obtained from three flowers caused a prooxidant effect.