Zawartosc metali ciezkich w glebach roznych form geomorfologicznych terenu okolic Olsztyna

Prowadzono badania nad zawartością ogólnych i rozpuszczalnych form Cu, Zn, Pb, Cd, Cr i Ni w glebach podmiejskich okolic Olsztyna usytuowanych w krajobrazie sandru wewnętrznego. Badany teren jest geomorfologicznie skomplikowany, gdyż obok piaszczystych powierzchni sandrowych występują pagórki kemowe oraz piaszczyste i gliniaste wzgórza morenowe. Na powierzchniach sandrowych występują gleby rdzawe. Wierzchowiny pagórków kemowych budują gleby rdzawe, a zbocza gleby opadowo-glejowe. Morenowe wzgórza piaszczyste budują gleby rdzawe i arenosole, a wzgórza gliniaste - gleby brunatne na grzbietach i płowe na zboczach. Stwierdzono, że sumaryczna zawartość metali ciężkich w analizowanych glebach, w największym stopniu uzależniona jest od ich składu granulometrycznego. W porównaniu do piasków fluwiglacjalnych, gliny zwałowe zawierają przeciętnie 2-krotnie więcej metali ciężkich, w tym zwłaszcza Zn, Cr i Ni. Stwierdzono występowanie podwyższonej zawartości (do I stopnia zanieczyszczenia) analizowanych pierwiastków w poziomach powierzchniowych, a w glebach brunatno- ziemnych także w podpowierzchniowych poziomach wzbogacenia (cambic, argillic).

A study was carried out to investigate the content of total and soluble forms of Cu, Zn, Pb, Cd, Cr and Ni in suburban soils in the vicinity of Olsztyn in the landscape of internal fluvioglacial surface. The location under study is geo- morphologically complex as next to the sandy outwash surfaces kame hills as well as sand and clay moraine hills are present. On fluvioglacial surface material are covered by rusty soils. The tops of kame hills are covered by rusty soils while their slopes consist of pseudogley soils. Sandy moraine hills are built of rusty soils and arenosol while the clay hills possess brown soils on tops and lessives soils on slopes. It was established that the total content of heavy metals in the analyzed soils is mainly dependent on their geochemical background. Compared to fluvi- glacial sands, boulder learns contain twice more heavy metals, particularly Zn, Cr and Ni. Presence of increased contents (to the first degree contamination level) of the analyzed elements were found in the surface horizons while in brown forest soils such increased accumulations were also found in subsurface (cambic, argillic) horizons.