The protection of library collections is currently subject to a number of justified scientific studies of microbiological, chemical or physicochemical nature1,2. Particularly microbiological processes due to the extensive and destructive effects that include irreversible changes in library collections cause the search for new substances and methods to inhibit and protect certain materials from the action of fungi and other physicochemical agents 3. Fungicides include substances that we call fungicides fungicidal and fungal.
The basic component determining the specificity of a plant protection product used for book conservation is the substance biologically active in relation to certain organisms, i.e. which causes the disorder of the physiological processes by blocking the activity of the respective enzymes. We share them with surface-active fungicides, whose task is to block the breathing process. These include copper, sulfuric fungicides, triocarbonyl derivatives, dithiocarbamates, aromatic hydrocarbon derivatives, dicarboximide fungicides. The second group, in turn, include surface and internal fungicides. This is a systemic (systemic) action that involves the development of various pathogens and the inhibition of the destruction of the paper. These include: anilino pyrimidine, benzimidazole, phenylamides and triazole. The main aim of the study was to use tebuconazole from a number of tested triazole compounds as a novel substance to combat microbiological hazards in historic library collections. 24 volumes of dictionaries from the Library of Roman Sanguszka from 1803 were covered. Preservation of collections was good except for AN-XI volume, where there were evident traces of microbial activity, characteristic spots and discolourations, and therefore the presence of fungal colonies. In addition, paper fragments were visible. The remaining volumes were clean, without stains, traces of floods and humidities, which allowed them to be considered non-disinfection objects. Volume XI was subjected to a microbiological test which confirmed the presence of Penicillium chrysogenum. Its mechanism of biological activity is the inhibition of ergosterol, the substance building blocks of the cell membrane. Before the right investigation, the biological activity of the fungicides was refered in the ancient book preservation process, involving the appointment of the so-called. LD50 coefficients, i.e. how amount of the substance is needed to destroy half the population of pathogens. The LD50 is used to determine the concentration of working fluid, which should be sprayed on the surfaces of the protected material: paper, parchment, leather or fabric, providing the required protective efficacy.
Zagadnienia ochrony zbiorów bibliotecznych są obecnie przedmiotem wielu uzasadnionych badań naukowych o charakterze mikrobiologicznym, chemicznym lub fizykochemicznym. Szczególnie procesy mikrobiologiczne ze względu na rozległe i niszczące działanie , które obejmują nieodwracalne zmiany w zabytkowych kolekcjach bibliotecznych powodują poszukiwanie nowych substancji i sposobu powstrzymywania jak również zabezpieczania określonych materiałów przed działaniem grzybów i innych czynników fizykochemicznych. Do zwalczania grzybów należą substancje, które nazywamy fungicydami o działaniu grzybobójczym i grzybostatycznym. Podstawowym składnikiem decydującym o specyfice działania środka ochrony roślin jest substancja aktywna czyli biologicznie czynna w stosunku do określonych organizmów, która powoduje zaburzenie ich procesów fizjologicznych na skutek blokowania aktywności odpowiednich enzymów. Dzielimy je na fungicydy o działaniu powierzchniowym, których zadaniem jest blokowanie procesów oddychania. Należą do nich fungicydy miedziowe, siarkowe, pochodne triokarbonylu, ditiokarbaminiany, pochodne węglowodorów aromatycznych, fungicydy dikarboksyimidowe. Do drugiej grupy z kolei należą fungicydy o działaniu powierzchniowym i wewnętrznym. Jest to działanie układowe (systemiczne), które polega na wywołaniu różnych zaburzeń rozwojowych patogenów i zahamowaniu procesu destrukcji papieru. Należą do nich związki: anilino pirymidyny, benzimidazolowe, fenyloamidy oraz triazolowe. Zasadniczym celem badań było zastosowanie tebukonazolu spośród szeregu przebadanych pochodnych związków triazolowych jako nowej substancji do zwalczania zagrożeń mikrobiologicznych w zabytkowych kolekcjach bibliotecznych. Szczególnym przedmiotem były objęte 24 tomy słowników pochodzących z Biblioteki Romana Sanguszki z 1803 roku. Stan zachowania zbiorów był dobry za wyjątkiem tomu AN-XI, gdzie ewidentnie było widać ślady aktywności mikrobiologicznej, charakterystyczne plamy i przebarwienia, a więc obecność kolonii grzybów. Ponadto widoczne były przedarcia papieru jego kruchość. Pozostałe tomy były czyste, bez zacieków, śladów zalań i zawilgoceń, co pozwoliło uznać je za obiekty nie wymagające dezynfekcji. Tom XI był poddany badaniu mikrobiologicznemu co potwierdziło obecność Penicillium chrysogenum. Mechanizm biologicznej aktywności tebukonazolu polega na inhibicji ergosterolu, substancji budulcowej błony komórkowej. Aby biologiczną aktywność tebukonazolu odnieść do książki zabytkowej należy wykonać badania podstawowe, polegające na wyznaczeniu tzw. współczynników LD50¬, a więc dawek tych substancji dla poszczególnych patogenów, dla których połowa populacji ulega zniszczeniu. To stanowi podstawę do wyznaczenia stężenia cieczy roboczej, zapewniającej wymaganą skuteczność ochronną, którą należy opryskać z określoną wydajnością dyszy, powierzchnie ochranianego materiału: papieru, pergaminu, skóry czy tkaniny.
