„Takie będą rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie” - współczesne cele edukacji historycznej i obywatelskiej na tle tradycji KEN. Przegląd stanowisk

Szybkie tempo rozwoju cywilizacji spowodowało kryzys społeczeństwa, państwa i jednostki. Wyzwaniem dla edukacji jest nauczyć polską młodzież, aby umiała sprostać zadaniom naszych czasów. Komisja Edukacji Narodowej stanowi symbol najlepszych tradycji i pozostaje wzorem do naśladowania, wytyczającym kierunek rozwoju szkolnictwa polskiego. Z punktu widzenia społeczeństwa oraz jednostki, w dzisiejszym świecie znów ważnego znaczenia nabiera wychowanie patriotyczno-obywatelskie, które pozwala budować nowoczesne państwo, otwierać się młodym Polakom na Europę, przy zachowaniu własnej tożsamości narodowej, a także zaangażować się w budowę społeczeństwa obywatelskiego. Współcześnie realizowane cele edukacji humanistycznej szczególnie mocno eksponują założenia nurtu antropocentryczno-kulturowego. Obejmują one także treści kształcenia obywatelskiego, odwołując się do wartości uniwersalnych, takich jak: prawda, dobro i piękno, życie ludzkie, kształtowanie poczucia godności i odpowiedzialności. Budowanie świadomości własnej wartości i otwarcie się na drugiego człowieka, określają znaczenie społecznego współżycia. Ważne dla rozwoju społecznego i narodowego jest szerzenie świadomego patriotyzmu i demokracji, poszanowanie dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata. Edukacja bliska zasadom i ideom humanizmu jest równie ważna jak podejście utylitarne, ukierunkowane na zdobywanie w szkołach umiejętności technicznych, czy zawodowych.