Hominization tendencies in the evolution of primates in multidimensional modeling

Radiacja ewolucyjna naczelnych wyznaczyła wiele dróg rozwojowycha wsród nich tendencje hominizacyjna prowadzaca do powstaniaczłowieka współczesnego. Ta ewolucja została zbadana na podstawie pomiarówtworzacych wskaznik Moranta i Sergiego (Sergi(1940)), pobranych na 68 czaszkachwybranych małp i kopalnych hominidów w wieku adultus. Zostały onezakwalifikwane do dziesieciu odrebnych taksonów. Pomiary czaszek zostałyopracowane przy uzyciu statystyki opisowej i analizy dyskryminacyjnej, jakometody pozwalajacej na wychwycenie róznic miedzy badanymi taksonami cozostało przedstawione na podstawie odległosci Mahalanobisa. Ponadto zastosowanoanalize wariancji ANOVA wraz z porównaniami wielokrotnymiTukeya oraz rangowy współczynnik korelacji Kendalla $\tau$ oparty na róznicyprawdopodobienstwa wzrostu lub zmniejszania sie jednej zmiennej pomiarowejwzgledem drugiej.W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono, zeewolucja małp człekokształtnych przebiegała od form prymitywnych, którychcechy czaszki nawiazywały do zbadanych przez nas form taksonów szympansai orangutana, a forma najbardziej odbiegajaca od rdzenia ich ewolucjijest gibon. Ewolucja pawianów bedzie odpowiednikiem rozwoju filogenetycznegoform posrednich prowadzacych do formy orangutana. Tak wiec cechyczaszki orangutana maja charakter preadaptywny, stanowiacy punkt wyjsciazarówno dla małp człekokształtnych jak i zwierzokształtnych. Hominidypoprzez formy australopiteków masywnych i gracylnych doprowadziły równolegledo powstania pitekantropa, którego dalszy rozwój zaowocował w formieneandertalskiej. Człowiek współczesny pozostał odległy od wszystkich naczelnychpoprzez równoczesny wzrost wysklepienia i wysokosci mózgoczaszki, copozwoliło na ogromny rozwój mózgu. Ten typ rozwoju jest wyrazem skokujakosciowego w ewolucji naczelnych.

Evolutionary radiation of primates determined many developmental paths among which there is a hominization tendency that leads to the emergence of modern human. This evolution was studied on the basis of measurements constituting Morant and Sergi's index (Sergi(1940)), which were taken on 68 skulls of chosen adult monkeys, apes and fossil hominids. They were classified into 10 separate taxons. The skull measurements were worked out with the help of the following methods: descriptive statistics and discriminant analysis, a method that allow spotting differences between the taxons studied on the basis of Mahalanobis distance. Moreover, analysis of variance, ANOVA, was applied as well as Tukey's multiple comparisons and Kendall's $\tau$  rank correlation coefficient based on the difference in the probability of growth or decrease of one measuring variable in relation to the other one.  As a result, the analysis performed showed that apes take their origin from the primitive forms in relation to chimpanzee (PAN taxon) and orangutan  (PONGO taxon). Evolution of baboon (PAPIO taxon) is in developmental  lineage of intermediate ancestors of orangutan (PONGO  taxon). Gibbons are forms which differ  from their evolution roots the most.  Hominids, through massive and gracile \textit{Australopithecus} forms, led simultaneously to the emergence of \textit{Pithecanthropus} whose further evolution resulted in the neanderthal form. Modern humans remained distinct from all primates due to simultaneous growth of cranial vault and height, which allowed for considerable brain development.  This type of development can be regarded as a manifestation of a qualitative jump in the evolution of primates.