Emil jako projekt przebudowy wspólnoty politycznej poprzez wychowanie

W niniejszym artykule podejmuję się interpretacji książki Jana Jakuba Rousseau Emil albo edukacja. Pragnę pokazać, że najważniejszą cechą tego tekstu jest zorientowanie na przebudowę wspólnoty politycznej. Choć Rousseau cieszy się zasłużoną sławą mizantropa i jest znany ze względu na gorzką krytykę życia jednostki skazanej na życie w ucywilizowanym społeczeństwie, zaproponowany przez niego model edukacji nie daje podstaw do stawiania tego typu zarzutów. Poprzez edukację jednostki zgodną z nakazami natury wspólnota polityczna ma zostać przebudowana w taki sposób, że stanie się możliwy powrót człowieka do naturalnego porządku. Aby osiągnąć tego rodzaju przemianę, Emil ma być wychowywany w duchu poszanowania gatunku ludzkiego, z którym łączyć go powinno uczucie litości. Ważną częścią jego edukacji jest nauka rozumienia ludzi poprzez edukację historyczną, która jest poznawaniem nie poprzez osobiste doświadczenie, a namysł. W ten sposób Emil ma się nauczyć, jak budować relacje z ludźmi, nie patrząc na nich poprzez pryzmat własnych, partykularnych interesów, a więc w sposób wolny od egoizmu i zdolny do odczuwania litości. Kolejnym elementem edukacji Emila, na który zwracam uwagę, jest przygotowanie do życia poprzez czynienie dobra innym. Ostatnia część mojego artykułu dotyczy życia publicznego. Stawiam pytanie o to, czy lub w jakim stopniu plan wychowania przedstawiony przez Rousseau jest wystarczający lub właściwy ze względu na pożądane przygotowanie do uczestnictwa w życiu publicznym w roli obywatela.