Funkcja eksploracji otoczenia w kształtowaniu zdolności do abstrahowania. Ujęcie ewolucjonisty

Jedną z własności umysłu ludzkiego jest zdolność do abstrakcyjnego myślenia. Współczesne obserwacje uświadamiają, że wiele zwierząt wykazuje zachowania świadczące o tym, że posiadają one umysł. Czy owej umysłowości towarzyszy jakaś pierwotna zdolność do abstrahowania? W artykule próbuję odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób, kiedy i pod wpływem jakich czynników w ewolucyjnym procesie kształtował się umysł zwierząt i jego możliwości. Wyniki badań zdają się potwierdzać, że zdolności do abstrahowania mają swoje korzenie w percepcji i motoryce. Choć abstrahowanie jest czynnością wybitnie umysłową, ewolucyjnie wywodzi się z funkcji poznawczych (eksploracyjnych) każdego organizmu. Można pokusić się o twierdzenie, że zarówno struktury poznawcze, jak i niektóre formy zachowania eksploracyjnego są wrodzone, czyli „aprioryczne”. Ale owa aprioryczność jest a priori ontogenetycznie, natomiast filogenetycznie jest a posteriori. Dotyczy to także wiedzy, którą posiadają wszystkie organizmy. Opisane zagadnienia stanowią pole dla rozważań metodologicznych i epistemologicznych, które mogą stanowić punkt wyjścia nie tylko do lepszego zrozumienia umysłowości świata zwierząt, lecz także do rozumienia naszych własnych zdolności i natury.