Egzekucja administracyjna nakazu rozbiórki obiektów budowlanych będących tzw. samowolą budowlaną

Construction arbitrariness occurs when a construction object (or part of it) under construction or built was built (or is being built) without the required building permit or without the required construction notification, or despite objection to that notification. The law indicates which building objects do not require a building permit, which require a permit, and which are subject to notification only. In connection with the above, theconstruction of buildings without the required permit or notification (if the law requires these activities) must be treated as a construction permit, in other words as a pathological condition in which the construction process was started (and often also completed) without compliance required procedures by law. By stigmatizing such behavior, when it is not possible to legalize actions already taken, the administrative body is obliged to oblige the owner of the property in the form of an administrative decision to demolish a building constructed without the required permit or notification. On the other hand, as it will be shown in the further part of the study, enforcement of the obligation to demolish the building resulting from building arbitrariness will be carried out on the basis of the provisions of the Act on enforcement proceedings in administration. This is due to the fact that the demolition of a construction object resulting from building arbitrariness should be classified as a publiclaw obligation. Firstly, due to the fact that the content of the obligation (in accordance with the above-mentioned views of science representatives) results from the administrative act of the administrative body (in this case from the administrative decision). Secondly, the administrative decision regarding the necessity of demolition of a construction object resulting from building arbitrariness defines the entity (the addressee of the decision) which is obliged to take the actions specified in the decision. Thirdly, it indicates what the obligation imposed by way of decision (in this case, the demolition of a building object) and indicates the deadline for its implementation (whose ineffective expiry will result in taking action under the Act on enforcement proceedings in administration aimed at forcing theaddressee to perform an obligation which he does not want or cannot perform voluntarily). Thus, there is no doubt that the obligation imposed by way of administrative decision to demolish a building object (or under construction) without the required permit or notification belongs to the public law obligations justifying its implementation under the Act on administrative enforcement proceedings.

Z samowolą budowlaną mamy do czynienia wówczas, gdy obiekt budowlany (lub jego część) będący w budowie lub wybudowany powstał (lub powstaje) bez wymaganego pozwolenia na budowę lub bez wymaganego zgłoszenia budowy albo pomimo wniesienia sprzeciwu do tego zgłoszenia. Przepisy prawa wskazują, które obiekty budowlane nie wymagają wydania pozwolenia na budowę, które z nich wymagają takiego pozwolenia, a które podlegają wyłącznie zgłoszeniu. W związku z tym budowa obiektów budowlanych bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia (jeśli przepis prawa wymaga dokonania tych czynności) musi byćtraktowana jako samowola budowlana, czyli – innymi słowy – jako stan patologiczny, w którym uruchomiony (a często również zakończony) został proces budowlany bez spełnienia wymaganych prawem procedur. Po pierwsze, z uwagi na to, że treść obowiązku (zgodnie ze wskazywanymi wyżej poglądami przedstawicieli nauki) wynika z aktu administracyjnego organu administracji (w tym przypadku – z decyzji administracyjnej). Po drugie, decyzja administracyjna dotycząca konieczności rozbiórki obiektu budowlanego powstałego w wyniku samowoli budowlanej określa podmiot (adresata decyzji), na którym ciąży obowiązek podjęciaokreślonych w decyzji działań. Po trzecie, wskazuje, na czym ma polegać nałożony w drodze decyzji obowiązek (w tym przypadku – na rozbiórce obiektu budowlanego) oraz wskazuje termin na jego wykonanie (którego bezskuteczny upływ spowoduje podjęcie działań w trybie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji mających na celu zmuszenie adresata do wykonania obowiązku, którego nie chce lub nie może wykonać w sposób dobrowolny). Tym samym nie ma wątpliwości, że nałożony w drodze decyzji administracyjnej obowiązek rozbiórki obiektu budowlanego powstałego (lub powstającego) bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia należy do obowiązków o charakterze publicznoprawnym, uzasadniającym jego realizację w trybie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.