SOLIDARNOŚĆ W KONTEKŚCIE ZMIAN BAZOWEGO SYSTEMU EMERYTALNEGO W POLSCE W LATACH 1999-2011

Solidarity, and especially intergenerational solidarity (and intergenerational ‘conflict’), is often discussed within the context of the pension reform. However, the predominant point of view in these discussions is only financial sustainability of the pension system and the influence of pension reform on the reduction of public spending. Other issues, like the consequences of the reform on the (re)distribution of welfare, are usually disregarded. This paper analyses pension reforms in Poland in 1999-2011 from the point of view of the changes (vertical and horizontal) in solidarity between generations. The main conclusion is that both the horizontal and vertical solidarity have been weakened. Furthermore, the vertical solidarity has been converted: there is less intergenerational solidarity in favour of intragenerational solidarity.

Reformy emerytalne analizuje się często z punktu widzenia solidarności, zwłaszcza w ujęciu solidarności międzygeneracyjnej (i „konfliktu” pokoleń). Dominującą perspektywą rozważań jest stabilność finansowa systemu i wpływ projektowanych czy realizowanych reform emerytalnych na sytuację finansów publicznych. Inne aspekty, w tym skutki reform dla redystrybucji dochodu w społeczeństwie, są zazwyczaj pomijane. Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza reform emerytalnych w Polsce w latach 1999-2011 z punktu widzenia solidarności (poziomej i pionowej). Główna konkluzja dotyczy tego, że nastąpiło ograniczenie obu aspektów solidarności. Poza tym w odniesieniu do sprawiedliwości pionowej miało miejsce ograniczenie w ujęciu międzygeneracyjnym na rzecz sprawiedliwości wewnątrzgeneracyjnej.