Koordynacja polityki fiskalnej i monetarnej w strefie euro przed kryzysem i po kryzysie

financial crisis of 2007–2008. The achievement of coordinated actions, both in terms of national fiscal policies as well as in the fiscal and monetary area, was intended to support a number of reforms introduced from 2011. The aim of this study is to analyse the coordination of fiscal policies of the euro area Member States and their aggregate attitude with the European Central Bank monetary policy, in two research periods separated by the most important reforms. The scope of the analysis covers the years 1999–2018. The time interval is divided into two sub-periods: the first concerns the years 1999–2010 and the second 2011–2018. The Fiscal Condition Index (FCI) and the correlation coefficient are used to analyse the coordination of the fiscal stance of the euro area countries. The aggregated bias of fiscal policies and monetary policy, estimated using the Monetary Conditions Index (MCI), is presented in the policy mix map. In addition, the relationship between the Policy Mix Index (PMI) and the output gap is estimated. The coordination of national fiscal policies proved to be stronger in the second analysed period. Nevertheless, the analysis of fiscal and monetary coordination does not allow unequivocal conclusions to be drawn. The policy mix in the first analysed period was of a counter-cyclical nature, while in the second – procyclical. There is still an urgent need to further improve economic management in the euro area.

Znaczenie koordynacji polityki fiskalnej i monetarnej istotnie wzrosło po kryzysie z końca pierwszej dekady XXI w. Osiągnięcie skoordynowanych działań, zarówno w aspekcie koordynacji narodowych polityk fiskalnych, jak i w zakresie fiskalno-monetarnym, miał wspomóc szereg wprowadzonych reform od 2011 r. Celem niniejszego artykułu jest analiza koordynacji polityk fiskalnych państw członkowskich strefy euro oraz ich zagregowanego nastawienia z polityką pieniężną Europejskiego Banku Centralnego w dwóch okresach badawczych rozdzielonych najważniejszymi reformami. Analiza obejmuje lata 1999–2018. Ten przedział czasowy został podzielony na dwa podokresy: 1999–2010 i 2011–2018. Do analizy koordynacji nastawienia fiskalnego krajów strefy euro posłużono się indeksem restrykcyjności fiskalnej (FCI) i współczynnikiem korelacji. Zagregowane nastawienie polityk fiskalnych oraz polityki monetarnej, oszacowane za pomocą indeksu warunków pieniężnych (MCI), przedstawiono na mapie restrykcyjności (policy mix). Ponadto oszacowano związek indeksu policy mix (PMI) z luką produktową. Koordynacja narodowych polityk fiskalnych okazała się silniejsza w drugim analizowanym okresie. Niemniej jednak analiza koordynacji fiskalno-monetarnej nie pozwala na wyciągnięcie jednoznacznych wniosków. Policy mix w pierwszym analizowanym okresie miała charakter antycykliczny, natomiast w drugim – procykliczny. Wciąż istnieje pilna potrzeba dalszej poprawy zarządzania gospodarczego w strefie euro.