Konieczne cechy utworu. Uwagi po 20 latach obowiązywania ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych

This article focuses on the process of establishing and determining the essential elements of work as subject to copyright protection. This issue is considered as the most crucial challenge faced by the present day copyright law. When it comes to determining the creativity and individual character of a copyrightable work, an examination of judicial decisions and the theoretical analysis of the term ‘work’ only highlights the powerlessness of science and practice. The existing multitude of definitions of the object of copyright protection, especially relating to so called borderline cases, may be eliminated only after profound scientific research. The article emphasizes the potential benefits of expanding the research perspective by taking into account various fields of scientific study, including neuroaesthetics, and seeks to contribute to the discussion on the issue described above as well as to further research on the subject.

W artykule przedstawiono nowe spojrzenie na centralny i najpoważniejszy problem, przed którym stoi dziś prawo autorskie, a jest nim stwierdzanie istnienia koniecznych cech utworu. Na tle krótkiej charakterystyki przedmiotu ochrony prawa autorskiego oraz koncepcji doktrynalnych i orzeczeń sądowych dotykających kwestii istnienia cechy „twórczości o indywidualnym charakterze”, zwrócono uwagę na bezsilność nauki i praktyki w zakresie definiowania przedmiotu ochrony prawa autorskiego. W artykule zaakcentowano potrzebę poszerzania perspektywy badawczej o dorobek innych nauk, w tym nie tylko takich, jak filozofia i psychologia, ale także o zdobycze rozwijającej się ostatnio dynamicznie nowej dyscypliny, jaką jest neuroestetyka. Artykuł w założeniu ma stanowić głos w dyskusji i punkt wyjścia do dalszych studiów nad tematem w kontekście poszukiwania rozwiązań problemu ustalania tzw. granicznego poziomu twórczości.