Support Spaces. An Anthropological Approach to Selected Design Solutions in Support Institutions

Artykuł przedstawia wnioski z badań na temat przestrzeni instytucji wsparcia. Autorki korzystają głównie z narzędzi antropologii kulturowej i proksemiki. Autorki bazują na trzech przykładach znanych im z prowadzonych przez nie projektów na temat sytuacji osób bez domu i zagrożonych innymi rodzajami wykluczenia społecznego: BSZMKI z Budapesztu, jednego z Centrów Pomocy krakowskiego Dzieła im. Św. O. Pio oraz gdańskiego Domu na Dolnych Młynach. Autorki pokazują, jak owe budynki są skonstruowane, w jaki sposób powstają tam miejsca o szczególnym charakterze, na ile idea wsparcia, której hołduje każda z instytucji, realizując określony program, cele i misje, przekłada się na stosunki przestrzenne i estetyczne oraz jaki rodzaj etyki wytwarza. Ukazują także możliwości podejścia antropologiczno-proksemicznego dla rozszyfrowania „ukrytego programu” wcielanego przez każdą instytucję, także w kontekście przestrzennym. Według autorek tego rodzaju analiza danych materialnych wraz z interpretacją zasad używania budynku i porządku przestrzennego, który jest przestrzegany wewnątrz instytucji, mogą wesprzeć refleksję nad przebiegiem wsparcia oferowanego w placówkach prowadzonych przez określone organizacje.

The article presents conclusions from research on the space of support institutions. The authors use mainly the tools of cultural anthropology and proxemics. The authors used three examples known to them from their projects on homeless people and those endangered by other types of social exclusion: BSZMKI from Budapest, one of the Krakow St. Padre Pio Aid Centers and Gdansk House, located in the Dolne Młyny area. The authors show how these buildings are constructed, how places are created there with a special character, to what extent the idea of support, which every institution pursues by implementing a specific program, goals and missions, translates into spatial and aesthetic relations and what kind of ethics it produces. They also show the possibilities of anthropological and proxemic approach to decipher the “hidden curriculum” embodied by each institution, also in a spatial context. According to the authors, this kind of analysis of material data along with the interpretation of the rules of using the building and spatial order, which is observed inside the institution, may support reflection on the course of support offered in institutions run by specific organizations.