Po-mocowe czy prze-mocowe? Krytycznie o założeniach pracy socjalnej

Activities in the field of social work are founded to help, support and to take care of clients with all kinds of social problems (e.g. homelessness, addictions, unemployment, social exclusion). Social welfare institutions exist to activate people and help them in cultural and social assimilation. It sounds like an old fairy tale written in rich and caring Europe which rejects the logic of neoliberal capitalism’s language to enable to include minority groups who have less capitals (economic, social, cultural, etc.). But there is a doubt – is it a dream or reality? What is hidden behind the institutional-redistributive model of social policy? How to read the activity of public welfare institutions? What ideas and values are basis of Polish social work (understood as the direction of education, the academic discipline and the practice)? These questions about Polish social work should be seen in the perspective of critical social work, referring mainly to critical pedagogy and theory of social justice.

Działania w zakresie pracy socjalnej zaprojektowane są w taki sposób, by pomagać, wspierać, opiekować się, integrować i aktywizować osoby nieradzące sobie z różnego rodzaju problemami i wykluczeniem społecznym. Idealizm celów brzmieć może jak bajka o dobrej, bogatej, opiekuńczej Europie, która odrzuca z zasady neoliberalny język kapitalizmu, by włączać na powrót do społeczeństwa tych, którzy mają mniejsze kapitały (ekonomiczny, społeczny, kulturowy itd.). Czy coś jednak nie kryje się za postulatami instytucjonalno-redystrybucyjnego modelu polityki społecznej? Jak odczytywać działania państwowych instytucji pomocowych? Wokół jakich wartości zbudowana jest polska praca socjalna – jako kierunek kształcenia, dyscyplina akademicka, ale też praktyka pomocy? Są to pytania budowanego projektu krytycznej teorii pracy socjalnej, odnoszącego się przede wszystkim do założeń pedagogiki krytycznej.