Pięćdziesięciolatek w obliczu zagrożenia utratą pracy, czyli o czym powinien wiedzieć doradca. Perspektywa psychologiczna

The article aims to outline the disintegration of behavioural organisation, occupational and family engagements in 50+ workers faced with increased job insecurity. The first part sketches a developmental portrayal of middle-aged people, precarious job situations and its psychological consequences. The following parts draw on the findings of research on employment of 50-plussers as perceived by employers and social workers. This provides a multidimensional background for examining changes in the behaviours of people aged 50 and over as the threat to theirjobs becomes more severe. To theoreticians, the article offers insights into interrelationships of various human behaviours and into the advancing process and mechanisms of behavioural disintegration in the situation of increasing threat. Labour market practitioners will obtain details concerning middle-aged people’s behaviour in the unstable labour market, thereby extending their assessment beyond the “well-defined” vocational competencies. This may enhance opportunities for accurate identification of individual potentials underpinned by diverse ways of engaging with family and vocational pursuits, and consequently optimise the selection of helping interventions.

Celem artykułu jest przedstawienie rozpadu organizacji zachowań osób 50+ oraz ch zaangażowań zawodowych i rodzinnych w sytuacji rosnącego poczucia niepewności pracy (job insurance). W pierwszej części artykułu nakreślono rozwojowy portret psychologiczny osoby w wieku średnim oraz zjawisko zagrożenia utratą pracy i jego psychologiczne konsekwencje. W kolejnych odwołano się do wyników badań przedstawiających problem zatrudnienia 50-latków z perspektywy pracodawców i pracowników służb społecznych. Całość stanowi wielowymiarowe tło zarysowania przemian, jakim podlegają zachowania 50-latków wraz ze wzrostem poczucia zagrożenia utratą pracy. Teoretykom artykuł pozwoli powiązać różne aspekty ludzkich zachowań i uzyskać wgląd w postępujący proces i mechanizmy rozpadu zachowań w sytuacji rosnącego poczucia zagrożenia. Praktykom, związanym z rynkiem pracy, znajomość szczegółów dotyczących zachowań osób średniego pokolenia na niestabilnym rynku pracy umożliwi wyjście poza ocenę „dobrze zdefiniowanych” kompetencji zawodowych. Pozwoli to na lepsze rozpoznawanie indywidualnych potencjałów, za którymi kryją się odmienne sposoby angażowania się w aktywności rodzinne i zawodowe i wybór skutecznych form pomocy.