Rozważania nad przydatnością pojęcia błędu medycznego dla ustalenia odpowiedzialności karnej lekarza za negatywne skutki dla życia i zdrowia pacjenta powstałe w procesie leczenia na gruncie polskiej literatury i orzecznictwa

The purpose of the article is to present evolution of a medical error definition, including various opinions and interpretation doubts which appear around this issue as well as to judge whether the term is useful for determining criminal responsibility of a physician for causing negative effects to a patient’s life and health as a result of treatment procedure. The consideration concentrates on two areas, namely presenting views on the medical error from literature and jurisdiction as well as locating the concept of the medical error in the structure of a substantive offence committed unintentionally. The assessment particularly concerns the relationship between the medical error and the violation of rules of appropriate conduct with legal good against an offence committed unintentionally called violation of prudence rules required under some circumstances. At the end of the paper there are presented arguments against recognizing the medical error as a separate factor of criminal responsibility for perpetration of a substantive offence committed unintentionally in the process of providing health services as well as reasons for replacing the term “medical error” by a concept of a wider category, namely “violation of rules of prudence required under some circumstances”.

Celem opracowania jest ukazanie ewolucji rozumienia pojęcia błędu medycznego, w tym pojawiających się wokół tej kwestii rozbieżności stanowisk i wątpliwości interpretacyjnych oraz ocena przydatności stosowania tego terminu dla ustalenia odpowiedzialności karnej lekarza za negatywne skutki dla życia i zdrowia pacjenta powstałe w procesie leczenia. Rozważania koncentrują się na dwóch kwestiach, a mianowicie na ukazaniu poglądów doktryny i orzecznictwa na temat błędu medycznego, a następnie na umiejscowieniu tego pojęcia w strukturze przestępstwa skutkowego charakteryzującego się nieumyślnością. Ocenie poddana jest w szczególności relacja między błędem medycznym a naruszeniem zasad postępowania z dobrem prawnym, na gruncie nieumyślności zwanych regułami ostrożności wymaganej w danych okolicznościach. W końcowej części rozważań zaprezentowane są argumenty przeciwko uznaniu błędu medycznego za odrębną przesłankę odpowiedzialności karnej za przestępstwa skutkowe popełnione w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych, jak również fakty przemawiające za rezygnacją z posługiwania się tym terminem na rzecz szerszej kategorii, jaką jest naruszenie reguł ostrożności.