Kredyt żywy, Kredyt umarły i kto nad nim płacze. Personifikacje Kredyta w ikonografii (XVI-XVIII w.)

In the article I focus on the emblematic representations of Debt and Credit - two concepts that are mutually conditioning. I indicate rhetorical tools (including non-verbal elements of the rhetorical situation, such as gestures, facial expressions, outfits) used in Cesare Ripa’s word-picture composition (Iconology, first edition 1593). I compare it with the popular motive of the death of Credit found in European graphics of the 17th and 18th centuries, including a Polish ephemeral print “Lament of different states of people over the dead Credit” (around 1655), consisting of an engraving and an extensive verse description.

W artykule skupiam się na emblematycznych przedstawieniach Długu i Kredytu – dwóch pojęć wzajemnie się warunkujących. Wskazuję środki retoryczne (m.in. elementy niewerbalne sytuacji retorycznej, takie jak gest, mimika, strój) zastosowane w słownoobrazowej kompozycji Cesarego Ripy (Ikonologia, pierwsze wyd. 1593) oraz, dla porównania, z popularnym w grafice europejskiej XVII i XVIII w. motywem śmierci Kredyta, m.in. w polskim druku ulotnym Lament różnego stanu ludzi nad umarłym Kredytem (ok. 1655), składającym się z ryciny oraz wierszowanego, rozbudowanego opisu.