Aryans and Turanians. Franciszek H. Duchiński’s views on race and civilization The article deals with a theory of non-Slavic origins of Russians. This theory was authored by Franciszek Duchinski (1816-1893) who claimed that civilizational specifity of Russians stems from their racial origin that is different from the origin of the remaining European nations. He believed that because of this fact, two opposing civilizations emerged: the eastern civilization created by the Mongolian root, with a lack of rule of law and domination of despotism, and the western civilization existing among the Indoeuropean peoples who respected freedom and human dignity. Duchinski was convinced that the two civilization differed one from another most of all due to several external and mental factors instead of biological discrepancies. He did not evaluate races and civilizations as better or worse, and he did not giva a definion of the notion of race. This unprecise attitude was characteristic of the 19th century writings. Such notions as “race”, “nation”, “tribe”, or “clan”, were used interchangeably. Moreover, racial hierarchy was not considered as something improper.Duchinski’s views on the Asian despotism on the whole agreed with those abiding in the Polish writings in the 19th century, with dominating opinions that Russia and Europe represented different civilizations and were in a permanent antagonism. Duchinski’s aim was to warn Western European community that East is a threat to the West and he wanted to demonstrate that Poland had a role to play for the Latin Christianity.His conclusions about the antynomy of civilizations are still valid even though today we tend to deny that race and civilization are interconnected. Now civilizational identity is seen first of all in a variety of different values, beliefs, institutions and social structures. Thus, one should agree with Duchinski that civilizations are indeed different but we still should avoid to evaluate them as better or worse. Ariowie i Turańczycy. Poglądy Franciszka H. Duchińskiego na temat rasy i cywilizacjiTekst jest poświęcony teorii niesłowiańskiego pochodzenia Rosjan. Jej autor, Franciszek H. Duchiński (1816-1893), uzasadniał odmienność cywilizacyjną Rosjan ich innym od pozostałych ludów Europy pochodzeniem rasowym. Ono, jak uważał, zadecydowało o powstaniu funkcjonujących w opozycji dwóch cywilizacji: wschodniej, stworzonej poprzez pierwiastek mongolski, gdzie dominowało bezprawie i despotyzm, oraz zachodniej, powstałej jako wytwór ludów indoeuropejskich, które respektowały wolność i godność człowieka. Duchiński uzasadniał różnice między nimi w większym stopniu czynnikami zewnętrznymi i mentalnymi niż biologicznymi. Nie wartościował ras i cywilizacji, a pojęcia „rasa” nie definiował. Brak ścisłości w tym względzie był charakterystyczny dla XIX-wiecznego piśmiennictwa. Często stosowano zamiennie pojęcia „rasa”, „naród”, „plemię”, „szczep”. Nie uważano też za naganne hierarchizowania ras.Opinie Duchińskiego na temat azjatyckiej despotii nie odbiegały od powszechnie przyjętych w piśmiennictwie polskim XIX w. Dominujący w nim wątek stanowiło przekonanie o odmienności cywilizacyjnej Rosji i Europy i o trwałym pomiędzy nimi antagonizmie. Działalność Duchińskiego miała służyć uświadomieniu opinii zachodnioeuropejskiej zagrożenia jakie płynęło dla Europy ze strony cywilizacji wschodniej oraz roli Polski na przedmurzu chrześcijaństwa łacińskiego.Spostrzeżenia na temat antynomii wspomnianych cywilizacji są i dziś aktualne. Współcześni badacze problemu przeczą rzecz jasna związkom pomiędzy rasą i cywilizacją. Kładą za to nacisk na różnice w sferze wartości, wierzeń, instytucji i struktur społecznych, które decydują o tożsamości cywilizacyjnej. O ile więc można nie godzić się z argumentacją Duchińskiego, to w sferze wniosków należy autorowi przyznać rację i nie wartościując cywilizacji uznać je za odmienne.
Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies
Informacja
SZANOWNI CZYTELNICY!
UPRZEJMIE INFORMUJEMY, ŻE BIBLIOTEKA FUNKCJONUJE W NASTĘPUJĄCYCH GODZINACH:
Wypożyczalnia i Czytelnia Główna: poniedziałek – piątek od 9.00 do 19.00