Cywilizacja Majów w nowych formach muzealnych. O przywłaszczaniu prekolumbijskiego dziedzictwa na rzecz meksykańskiej kultury narodowej

The Maya civilization in new forms of museum exposition. Appropriation of pre-Columbian heritage for the benefit of Mexican national cultureThe article is dedicated to the reconstruction and reinterpretation of pre-Columbian heritage by Mexican museums, with a special focus on the Maya civilization which is a permanent feature of the Mexican imagery and an object of artistic fascination. Characteristic of the history of the Yucatan, it is subject to symbolic manipulation and subordinated to the national culture. This is accompanied by the processes of its banalization, folklorization and commercialization which are facilitated by new audiovisual forms. References to the heritage are selective and the images are transformed and adjusted in order to develop apprehensible artistic products for the general public. Cywilizacja Majów w nowych formach muzealnych. O przywłaszczaniu prekolumbijskiego dziedzictwa na rzecz meksykańskiej kultury narodowejArtykuł poświęcony jest współczesnym działaniom w Meksyku w zakresie rekonstrukcji oraz reinterpretacji znaczenia spuścizny prekolumbijskiej dla kultury narodowej tego kraju, na przykładzie muzealnictwa. Chodzi zwłaszcza o dziedzictwo Majów, które jest trwałym elementem meksykańskiego imaginarium i obiektem artystycznej fascynacji. Charakterystyczne dla historii Jukatanu i jego ludności tubylczej, podlega ono zabiegom przywłaszczania na rzecz kultury narodowej, tj. podporządkowywania jako integralnej jej części. Towarzyszą temu procesy banalizacji, folkloryzacji oraz komercjalizacji spuścizny Majów, czego przykładem są nowe formy ekspozycyjne. Odniesienia do dziedzictwa mają charakter selektywny, obrazy traktowane są wybiórczo, adaptowane i poddawane obróbce audiowizualnej w celu wypracowania łatwych w odbiorze produktów artystycznych dla masowego odbiorcy, łączących w sposób swobodny przeszłość ze współczesnością.