Człowiek i jego prawa w ujęciu Mieczysława A. Krąpca

The aim of this article is to present the philosophical conception of man formulated by M.A. Krąpiec, one of the foremost representatives of existential Thomism. This conception is shown within the context of the philosophical foundations of social and political life. It is justified by the fact that man is the real purpose and subject of political activity. However, the understanding of politics depends on the understanding of man; from this perspective man appears as a person - an independently existing subject, comprising a unity of body and soul and endowed with intellectual cognition and free will. Such a person expresses him-/herself most fully through acts of decision; in these acts, as well as in acts of cognition and love, the human person transcends nature and society. This attests to the particular dignity of the human person and points to the fact that every human person has inherent inalienable rights.

Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji człowieka sformułowanej przez M.A. Krąpca, czołowego przedstawiciela tomizmu egzystencjalnego. Koncepcja ta przedstawiona jest w kontekście wskazania filozoficznych fundamentów szeroko rozumianej społeczno-politycznej sfery życia człowieka. Jest to o tyle zasadne, iż to właśnie człowiek jest podmiotem i celem działalności politycznej. Samo zaś rozumienie polityki jest w znacznej mierze zależne od przyjętego rozumienia człowieka. W wyniku przeprowadzonych analiz człowiek jawi się jako osoba, a więc samodzielnie istniejący podmiot stanowiący psychofizyczną jedność, obdarzony zdolnością intelektualnego poznania i wolnością woli, najpełniej wyrażający się poprzez akty decyzyjne. Osoba ludzka w swych aktach poznania, miłości i decyzji transcenduje przyrodę i społeczeństwo. Świadczy to o szczególnej godności przysługującej człowiekowi, a ponadto wskazuje na fakt przysługiwania każdej osobie ludzkiej niezbywalnych praw (prawa człowieka).