EU Structural Funds and Support of SME Sector in the Łódź Region

Niniejszy artykuł przedstawia wyniki badania dotyczącego oceny efektów wspierania środkami pomocowymi Unii Europejskiej małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w województwie łódzkim, przeprowadzonego w okresie sierpień – październik 2008 r. na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi. Badaniem została objęta populacja beneficjentów, którzy zakończyli realizację projektu na te- renie województwa łódzkiego w ramach m.in. Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (działania 2.1 lub 2.3). Badanie przy wykorzystaniu techniki CATI (wywiadu telefonicznego wspomaganego komputerowo) przeprowadzono wśród ogółem 66 firm, które uczestniczyły w w/w działaniach. Ocena efektów wsparcia małych i średnich przedsiębiorstw w województwie łódzkim w okresie poakcesyjnym w ramach wybranych projektów finansowanych ze środków pomocowych Unii Europejskiej przynosi niejednoznaczne wyniki. O ile beneficjenci projektów pozytywnie oceniają zmiany w przedsiębiorstwie wywołane uczestnictwem w projektach, o tyle już dość znacząco różnią się w ocenie konkretnych korzyści. Jeszcze większe różnice można dostrzec w zakresie aktywności MŚP z województwa łódzkiego w staraniach o środki unijne i ich skuteczności w porównaniu z firmami z innych województw. W przypadku działania 2.1 SPO WKP umowy na dofinansowanie projektów w województwie łódzkim stanowiły niewiele ponad 4% wszystkich umów podpisanych w ramach tego działania na terenie kraju (zdecydowanie poniżej potencjału województwa mierzonego liczbą firm łódzkich w stosunku do liczby firm ogółem w kraju, który wynosi 6,96%), natomiast wartość środków wypłaconych łódzkim przedsiębiorcom stanowiła 7,05% wartości wszystkich płatności, co oznacza, że realizowali oni projekty o wartości nieco większej niż średniej dla całego kraju. W przypadku działania 2.3 w województwie łódzkim zrealizowano ok. 10% wszystkich projektów, a wartość wypłaconych środków sięgnęła 13,41% budżetu całego działania. Wskaźniki dla tego działania znacząco przekraczają potencjał województwa łódzkiego. Najpopularniejszymi źródłami wiedzy dla ogółu projektów uwzględnionych w badaniu okazały się: strona internetowa instytucji, która przyznawała dofinansowanie (41%), inny portal internetowy (30%), prasa/radio/telewizja (28%). W mniejszym stopniu były to: Punkt Konsultacyjny, udzielający bezpłatnych porad dla przedsiębiorców (16%), znajomi (14%), doradcza firma komercyjna (14%). Jako najbardziej użyteczne postrzegano informacje pochodzące od doradczych firm komercyjnych, Punktów Konsultacyjnych oraz dostępne na stronach internetowych instytucji, która przyznawała dofinansowanie. Dokumentacja do nieznacznie ponad połowy (51%) ogółu projektów została przygotowana przez beneficjentów samodzielnie. Pozostałe 49% korzystało z pomocy firm zewnętrznych. Istotnie częściej ze statystycznego punktu widzenia korzystano z pomocy firm zewnętrznych w małych przedsiębiorstwach. W tej kategorii firmę zewnętrzną zatrudniło do przygotowania wniosku aż 65% firm. W przypadku firm mikro i średnich analogiczne odsetki wynoszą odpowiednio 42% i 41%. Jako największe trudności, z jakimi stykano się na etapie opracowywania dokumentacji projektowej, wskazano wypełnianie formularza wniosków w generatorze wniosków (38% wskazań), kompletacja dokumentacji zgodnie z wymogami określonymi w konkursie (34%); zrozumienie instrukcji wypełniania wniosku i załączników (26%) oraz zgromadzenie wymaganych załączników (26%). Czynniki, które w opinii uczestników badania miały największy wpływ na przygotowanie kompletnej i prawidłowej dokumentacji o udzielenie wsparcia to: fakt, że w firmie wyznaczono osobę lub osoby do realizacji tego zadania (42% wskazań), częste kontakty z instytucją udzielającą wsparcia i poszukiwanie potrzebnych informacji (38%), posiadanie zasobów finansowych, które mogły zostać wykorzystane na potrzeby tego zadania (35%), skorzystanie z odpłatnego doradztwa w trakcie realizacji tego zadania (31%) oraz posiadanie wcześniejszych doświadczeń w realizacji innych projektów unijnych (21%).