Fiscality, Economic Growth and the Level of Unemployment in Poland in the Context of the Fiscal‑Monetary Game

Z jednej strony odmienne cele stojące przed bankiem centralnym i rządem nie ułatwiają prowadzenia optymalnej polityki pieniężnej i fiskalnej, z drugiej zaś decyzje podejmowane w grze monetarno‑fiskalnej władz gospodarczych w sposób istotny oddziałują na zmienne ekonomiczne w gospodarce. Stąd w zależności od przyjętych strategii banku centralnego i rządu kształtują się zmienne ekonomiczne w danej gospodarce. W niniejszym artykule szczególną uwagę zwrócono na poziom dochodów i wydatków sektora finansów publicznych, wzrost gospodarczy i stopę bezrobocia w Polsce w latach 2000–2016. Celem artykułu jest próba przedstawienia poziomu fiskalizmu w polskiej gospodarce oraz stopy wzrostu gospodarczego i bezrobocia w kontekście monetarno‑fiskalnych decyzji władz gospodarczych. Do osiągnięcia postawionego celu wykorzystano statystyczne metody badawcze oraz metody graficznej prezentacji zjawisk gospodarczych. W rezultacie zauważono, że na stopę bezrobocia oddziałuje deficyt instytucji rządowych i samorządowych oraz dynamika PKB. Poza tym dostrzeżono, że stopa bezrobocia wpływa na wydatki sektora finansów publicznych. Oryginalność badania przeprowadzonego w niniejszym artykule polega na analizie zmian poziomu fiskalizmu, stopy bezrobocia i dynamiki PKB w polskiej gospodarce w latach 2000–2016, zachodzących w wyniku interakcji monetarno‑fiskalnych oraz czynników wpływających na decyzje władz gospodarczych, w szczególności związanych z kryzysem finansowym.

The central bank and the government are pursuing different goals so finding the best mix of monetary and fiscal policies is not easy. At the same time, the decisions the two authorities make during the fiscal‑monetary game exert a strong influence on economic variables. This article focuses on the level of revenues and expenditures of the public finance sector, economic growth and the unemployment rate in Poland in the years 2000–2016. Its aim is to present the level of fiscality and the rates of economic growth and unemployment in the context of monetary and fiscal decisions made by the economic authorities. To this end, the following research methods are employed: statistical analysis methods and graphical presentations of economic developments. As found, in the years 2000–2016 in Poland the general government deficit and the rate of GDP growth influenced the unemployment rate that in turn determined the expenditures of the public finance sector. This research is original in that the changes in fiscality, the rate of unemployment and the dynamics of GDP are studied with respect to interactions between the monetary and fiscal authorities, including factors influencing their decisions, particularly those arising from the last financial crisis.