„Ukryta opcja niemiecka” – mniejszość niemiecka i śląska grupa etniczna w przestrzeni publicznej. Studium przypadku

The aim of the article is a study into legal instruments for minority protection from discrimination in public space based on ethnic or national origin. As an example a case study of a phrase „concealed German option” and its consequences for German minority and Silesian ethnic group is used. The research question is as follows: how legal instruments for protection from discriminatory language in public space are shaped in relation to non-dominant groups with diverse legal status? The hypothesis assumes, that legal status of the group have a significant meaning for protection from discrimination of the group as a whole, but also for individuals who belong to the group from actions degrading human dignity. The structure of the article encompasses an introduction to the situation of German minority in Poland and Silesian ethnic group, legal documents analysis and analysis of the social and political circumstances of functioning of both groups in public space. The conclusion states, that both German minority and Silesian ethnic group are discriminated in public space, what is especially related to limitations of the right to cultivate and manifest one's own identity. Despite this situation, existing legal instruments are not enough to change it, furthermore – their today's application only deepens the problem.

Celem niniejszego artykułu jest zbadanie narzędzi ochrony grup mniejszościowych przed dyskryminacją w przestrzeni publicznej ze względu na pochodzenie etniczne lub narodowe. Jako przykład posłuży studium przypadku określenia „ukryta opcja niemiecka” i jego konsekwencje dla mniejszości niemieckiej i śląskiej grupy etnicznej. Pytanie badawcze zostało ujęte w następujący sposób: jak kształtują się instrumenty ochrony prawnej przed dyskryminującym językiem w przestrzeni publicznej w odniesieniu do grup niedominujących o różnym statusie prawnym? Struktura artykułu obejmuje wprowadzenie do problematyki mniejszości niemieckiej w Polsce oraz śląskiej grupy etnicznej, analizę aktów prawnych oraz kontekstu społeczno-politycznego funkcjonowania obu wymienionych grup w przestrzeni publicznej. Konkluzjaartykułu wskazuje, że zarówno mniejszość niemiecka, jak i śląska grupa etniczna w przestrzeni publicznej podlegają różnorakim przejawom dyskryminacji, związanej przede wszystkim z ograniczaniem prawa do kultywowania i manifestowania swej tożsamości. Mimo to istniejące instrumenty prawne nie wystarczają, by zmienić ten stan rzeczy, co więcej – aktualne ich stosowanie jedynie go pogłębia.