Dialogotwórcza funkcja zderzenia kultur. Przypadek kontaktu Polaków z sowieckością na ziemiach wschodnich II RP w latach 1939–1941

The article discusses the relationship between the phenomena clash of cultures and dialogue of cultures. The paper presents the basic theoretical findings on the issue of clash of cultures in the social sciences, and pointed out some examples of the importance of research on the collision of cultures. Also it emphasized tolerance and dialogue aspects of the clash of cultures, which served to discuss the presence of the discussed issues on the basis of communication and intercultural education and in circulation outside the scientific community. Attention was also drawn to the results of clash of cultures, implying a relationship with the dialogue of cultures. Complement argument is the presentation of a concrete example clash of culture – Polishness with Sovietness in 1939–1941 in the eastern territories of the Second Polish Republic, and the like were present in the elements providing for a possible dialogue.

W artykule zostały omówione związki między zjawiskami zderzenia kultur i dialogu kultur. Zaprezentowano w nim podstawowe ustalenia teoretyczne dotyczące problematyki zderzenia kultur w naukach społecznych, wskazano wybrane przykłady i znaczenie badań nad zderzeniami kultur. Ponadto został zaakcentowany tolerancyjny i dialogotwórczy aspekt zderzenia kultur, czemu posłużyło omówienie obecności poruszanej problematyki na gruncie komunikacji i edukacji międzykulturowej oraz w obiegu pozanaukowym. Zwrócono również uwagę na rezultaty zderzenia kultur implikujące związek z dialogiem kultur. Uzupełnieniem wywodu jest prezentacja konkretnego przykładu zderzenia kulturowego – polskości z sowieckością w latach 1939–1941 na ziemiach wschodnich II RP i tego, jak były w nim obecne elementy świadczące o możliwości podjęcia dialogu międzykulturowego.