UMYSŁ VS. UMYSŁ 2.0. SPOŁECZNE KONSEKWENCJE WZMOCNIENIA POZNAWCZEGO

Jedną z kluczowych idei transhumanizmu jest chęć uzyskania nadzwyczajnych zdolności intelektualnych dzięki usprawnieniu funkcjonowania ludzkiego umysłu i mózgu. Zadanie to realizowane jest w ramach koncepcji wzmocnienia poznawczego (cognitive enhancement) i jest definiowane jako całokształt działań mających na celu usprawnienie i rozszerzenie podstawowych zdolności umysłu przez poprawę i uzupełnienie systemów poznawczych, co obejmuje usprawnienie inteligencji, poprawienie uwagi, wzmocnienie kreatywności, ulepsze- nie pamięci czy też rozszerzenie spektrum percepcji. Metody wzmocnienia poznawczego dotyczą rozwiązań: neurofarmakologicznych, genetycznych, prewencyjnych, „naturalnych” oraz informatycznych, o charakterze inwazyjnym i nieinwazyjnym. Należy mieć na uwadze, iż wiele metod wzmocnienia jest już dostępnych bądźbędzie można z nich skorzystać w najbliższych latach. Transhumaniści są zdania, że wzmocnienie poznawcze będzie miało pozytywny wpływ zarówno na jednostkę, jak i społeczeństwo. Pojawiają się jednak liczne sta- nowiska bio- i technokonserwatywne, które nie podzielają transhumanistycznego optymizmu w usprawnianiu władz poznawczych.Artykuł przedstawia ideę wzmocnienia poznawczego oraz metody jego wdrażania. Główny problem koncentruje się na konsekwencjach społecznych wynikających z zastosowania rozwiązań mających usprawniać funkcjono- wanie umysłu. Podejmowane kwestie to: (1) czy należy usprawniać naturę, czyli jakie korzyści i zagrożenia płyną ze wzmocnienia poznawczego dla jednostki i społeczeństwa, (2) czy wzmocnienie nie jest narzędziem nowej eugeniki, czyli kogo powinno dotyczyć wzmocnienie poznawcze, (3) wzmocnieni kontra niewzmocnieni poznawczo, czyli jaka powinna być dostępność środków służących wzmocnieniu poznawczemu, (4) wzmoc- nienie poznawcze jako narzędzie biopolityki, czy technologie usprawniające ludzkie władze poznawcze mogąbyć środkiem kontroli społecznej.