Ukraińcy grekokatolicy i Polacy mariawici wśród Polaków rzymskich katolików. Lokalne zróżnicowanie społeczne i mechanizmy jego utrzymywania w perspektywie porównawczej

Celem analizy jest porównanie lokalnego zróżnicowania społecznego w dwu niejednorodnych kulturowospołecznościach lokalnych: dwuwyznaniowej oraz dwuwyznaniowej i dwunarodowej. Badania skoncentrowanebyły na lokalnie stosowanych mechanizmach utrzymywania zróżnicowania między grupami. Ujęciekomparatystyczne umożliwiło precyzyjne uchwycenie uwarunkowań kontekstualnych. Badaniami objęto teobszary życia, w których dochodzi do przecięcia się sfer prywatnej i publicznej. Zwrócono bowiem uwagę,iż lokalne mechanizmy utrzymywania odrębności prowadzą do zjawiska nadawania publicznego znaczeniaprywatnym wyborom, a w pewnych sytuacjach nawet do ich sankcjonowania przez opinię publiczną. Z tegowzględu w tekście zaprezentowano wyniki analizy następujących obszarów życia społecznego: genezy lokalnychpodziałów i ich pamięci społecznej, doboru małżeńskiego, obszaru władzy politycznej oraz szkoły. Wśródkonkluzji należy wskazać, iż o głębokości społecznego podziału nie decyduje zwielokrotnienie odmienności,a raczej geneza podziałów i ich pamięć społeczna. Większe przyzwolenie na tożsamość „mieszaną” (rodzinynuklearnej lub nawet jednostki) w obrębie lokalnego dualizmu funkcjonuje w społeczności o dwuwymiarowymzróżnicowaniu społecznym, ale ze wspólnym doświadczeniem wykorzenienia (wśród mniejszości i większości).Badania potwierdziły lepszą polityczną samoorganizację mniejszości, która może zwrotnie oddziaływać namobilizację większości. Wreszcie sposób instytucjonalizacji rozdzielności miejscowego szkolnictwa (różnesposoby segregacji) pełni znaczącą rolę w socjalizacji do miejscowego dualizmu.