Cechy swoiste sztuki w pismach Dostojewskiego i Tołstoja. Kilka uwag

Im Artikel wird gezeigt, wie Fjodor Dostojewskij und Leo Tolstoi die Kunst definieren. Für den ersten bestand das charakteristische Merkmal der Kunst darin, die Schönheit zu erzeugen. Diese Schönheit gehört aber nicht nur dem Bereich der Ästhetik, sondern auch dem der Ethik an. Laut Tolstoi sollten wir uns nicht mit der Erklärung begnügen, die die Schönheit zum Hauptkriterium der Kunst erhebt, sondern nach einer anderen allgemeinen Erklärung suchen, die es gestatten würde, eindeutig zwischen Kunst und Nicht-Kunst zu unterscheiden. Tolstoi kommt zum Schluss, dass die Kunst eine Art Medium ist, das sich von anderen menschlichen Umgangsformen durch ihre Fähigkeit unterscheidet, mit Gefühlen „anzustecken“. Beide Russen sind sich darin einig, dass die Kunst eine große Wirkungsmacht auf den Menschen hat und dass sie die Welt retten wird.

The article discusses Fyodor Dostoyevsky’s and Lev Tolstoy’s definitions of art. The former believes art’s defining feature to be the creation of beauty. This beauty, though, does not belong solely to the sphere of aesthetics, but also to that of ethics. According to Tolstoy, we should not contend ourselves with a definition based on beauty, but rather look for another, general perspective, which would allow us to unequivocally decide what is and what is not art. Eventually, Tolstoy reaches the conclusion that art is a kind of a medium distinguished from other forms of interpersonal communication by its ability to transmit feelings. Both Russians agree as to art’s enormous powers of affecting man and believe it capable of saving the world.

W artykule pokazuję, w jaki sposób sztukę definiuje Fiodor Dostojewski oraz Lew Tołstoj. Według pierwszego, sztukę charakteryzuje to, że wytwarza piękno. Piękno należy jednak nie tylko do estetyki, lecz także do etyki. Zdaniem drugiego, nie powinniśmy zadowalać się określeniem sztuki odwołującym się do piękna, lecz poszukiwać innego, ogólnego, takiego, które pozwoli jednoznacznie rozstrzygać, co jest, a co nie jest sztuką. Tołstoj dochodzi ostatecznie do wniosku, że sztuka jest swego rodzaju medium, a tym, co ją odróżnia od innych form obcowania międzyludzkiego, jest jej zdolność do zarażania uczuciami. Obaj Rosjanie zgadzają się co do tego, że sztuka ma wielką moc od-działywania na człowieka i że to właśnie ona uratuje świat.