SPORY TERYTORIALNE PAŃSTW CZŁONKOWSKICH NATO NA OBSZARZE ARKTYKI. UWARUNKOWANIA, ZNACZENIE ORAZ WPŁYW GLOBALNEGO OCIEPLENIA

In the article the cases of three territorial disputes between the NATO member states were analyzed, these are: the dispute between Canada and Denmark over the Hans Island in the Kennedy Channel, the dispute between United States and Canada over the part of the Beaufort Sea and thecase of the Northwest Passage, which is considered by Canada as its internal waters while this position is rejected by United States and the other European NATO members. These disputes are in place for the following reasons: access to the potentially newly accessable sea routes and access to rich oil and gas fields. In the article the determinants of these disputes were analyzed as well as most important events that took place during the disputes. An attempt was also made to determine what is and what can be the future impact of global warming on the shape of these disputes.

W niniejszym artykule przeanalizowane zostały trzy przypadki sporów terytorialnych pomiędzy państwami członkowskimi NATO: spór pomiędzy Kanadą i Danią o znajdującą się w Kanale Kennedy’ego Wyspą Hans, spór pomiędzy Stanami Zjednoczonymi i Kanadą o część Morza Beauforta oraz kwestia Przejęcia Północnozachodniego, które uznawane jest przez Kanadęza wewnętrzne wody terytorialne, czemu sprzeciwiają się Stany Zjednoczone oraz europejskie państwa członkowskie NATO. Spory te mają miejsce z następujących powodów: dostępu do nowych tras morskich oraz do bogatych złóż ropy i gazu. W artykule przeanalizowane zostały uwarunkowania zaistnienia tych sporów oraz przedstawione zostały najważniejsze wydarzenia z ich przebiegu. Została także podjęta próba określenia dotychczasowego oraz potencjalnego przyszłego wpływu globalnego ocieplenia na kształt tych sporów.