Ponowoczesność i Inność

Współczesna humanistyka karmi się pasją wynajdywania Inności. Inność – z francuskiego alterité, z angielskiego otherness – okazuje się dzisiaj kategorią wszechobecną, która niemal we wszystkich odsłonach ponowoczesności – od filozofii po teologię, od literatury po psychologię, od socjologii po etnologię – odgrywa rolę pierwszoplanową. Postnowoczesność, która krytycznym okiem spogląda na swoje ante, czyli nowoczesność, stanowi w istocie wielką apologię Inności. Nowoczesność bowiem – jak powiedziałby Vincent Descombes, autor głośnej rozprawy L’même et l’autre z 1979 roku – była formacją zdominowaną przez „myślenie tożsamościowe”, przez „mentalność monadologiczną”, przez „świadomość totalizującą”. W obliczu potężnych, metafizycznych systemów karmiących się aspiracją ogarniania całości rzeczywistości, Inność nieuchronnie musiała być marginalizowana, wykluczana poza spójne ramy systemu, „karceryzowana” – by posłużyć się określeniem Michela Foucault’a – bądź też „subordynowana” – by przywołać znany termin Jacques’a Derridy.