Wokół dyskusji o przedwojennej inteligencji, uniwersytetach i wreszcie robotnikach na uniwersytetach (1945 - 1956). Uwag kilka

Nawet Karol Marks miał problem z określeniem położenia inteligencji – tak w ustroju kapitalistycznym, jak i w planowanym społeczeństwie bezklasowym. Włodzimierz Lenin, praktyk rewolucji, zredukował zaś tę niegdyś opiniotwórczą warstwę do roli fachowców/ specjalistów o wąskim zakresie wiedzy i przede wszystkim o określonym pochodzeniu społecznym. W ten sposób robotnicy i chłopi – w niniejszym tekście skupiam się na robotnikach – trafili na uniwersytety. Komuniści „zorganizowali” im awans społeczny, próbując równocześnie zmodyfikować dotychczasowy etos inteligenta. Procesy te odbyły się najpierw w Związku Radzieckim, natomiast po II wojnie światowej komuniści usiłowali naśladować te wzorce we wszystkich krajach znajdujących się pod dominacją Moskwy. W związku z tym i Polska stała się obszarem takiego eksperymentu, będącego w gruncie rzeczy wyrafinowaną metodą zniewolenia Polaków. Eksperyment ów miał różne fazy i różne nasilenia. Najbardziej intensywnie ingerowano w tkankę inteligencką w okresie stalinowskim.