Działalność dokumentacyjna Wojewódzkiej Komisji Historii Partii i Archiwum Komitetu Wojewódzkiego PPR w Lublinie w latach 1946-1948

After the Second World War, the Polish Worker’s Party gained absolute political dominance in Poland thanks to the support of the Soviet Union. However, it undertook various tasks which had the power to strengthen and legitimize it in the eyes of the Polish society. It aimed at obtaining support from at least part of Poles and consolidating its ranks, thanks to documenting and popularizing its results. The purpose of the first was to gather a large source database, demonstrating PPR’s tradition of defending the “people” against capitalist oppression and its achievements as a force fighting for the liberation of the Polish people from the German occupation. This activity consisted in collecting dispersed and “evocative” non-existent documents (relations) related to the functioning of the communist underground between 1944 and 1945 and illustrating the earlier development of the so-called revolutionary movement on the Polish territory. In order to carry out these tasks in the party apparatus at central and provincial level, appropriate structures were created. These included the Voivodeship Committee for the History of the Party and the Provincial Committee of the PPR Archive in Lublin. The latter also had a separate range of tasks: the collection and processing of the PPR-generated files. As a result of documentation activities of the historical and archival sector of the Lublin PPR, hundreds of documents produced mainly by the PPR and guerilla formation of the People’s Guard and the People’s Army and some other parties, like SDKPiL, KPP and PPS, were collected. Beneficiary of many effects of this activity was the archive of the Department of History of the Party at the PPR Central Committee, in which according to the decisions of the party leadership there were concentrated the original documents, also from the provincial level, created in the period up to 1944.

Po II wojnie światowej Polska Partia Robotnicza zdobyła absolutną dominację polityczną w Polsce dzięki wsparciu Związku Sowieckiego. Podejmowała jednak różne przedsięwzięcia mające jej władzę umocnić i legitymizować w oczach polskiego społeczeństwa. Uzyskanie poparcia ze strony choćby części Polaków i skonsolidowanie swych szeregów zamierzała osiągnąć m.in. dzięki prowadzeniu działalności dokumentacyjnej i popularyzacji jej rezultatów. Celem tej pierwszej było zgromadzenie obszernej bazy źródłowej, świadczącej o kultywowaniu przez PPR tradycji stronnictw mieniących się obrońcami „ludu” przed kapitalistycznym uciskiem i o własnych jej dokonaniach jako siły walczącej o wyzwolenie narodu polskiego spod niemieckiej okupacji. Działalność ta polegała na zbieraniu rozproszonych i „wywoływaniu” dotąd nieistniejących dokumentów (np. relacji, fotografii), które odnosiły się do funkcjonowania komunistycznego podziemia w okresie do lat 1944/1945 oraz obrazowały wcześniejszy rozwój tzw. ruchu rewolucyjnego na ziemiach polskich. Do realizacji tych zadań w aparacie partyjnym na szczeblu centralnym i wojewódzkim utworzono odpowiednie struktury. Należały do nich Wojewódzka Komisja Historii Partii i Archiwum Komitetu Wojewódzkiego PPR w Lublinie. To ostatnie miało też odrębny zakres zadań, tzn. gromadzenie i opracowywanie akt wytwarzanych na bieżąco przez PPR. W rezultacie działań dokumentacyjnych sektora historyczno-archiwalnego lubelskiej PPR zebrano do kilkuset dokumentów wytworzonych przede wszystkim przez PPR, a także formacje partyzanckie Gwardii Ludowej i Armii Ludowej oraz częściowo inne partie, tj.: SDKPiL, KPP i PPS. Beneficjentem wielu efektów tej działalności było archiwum Wydziału Historii Partii przy KC PPR, w którym zgodnie z decyzjami partyjnego kierownictwa koncentrowano oryginalne dokumenty, także ze szczebla wojewódzkiego, wytworzone w okresie do 1944 r.