Inne-miejsca pamięci - przypadek Urbex History

The article presents the results of research on the phenomenon known in contemporary culture as urbex (urban exploration). I focus on just one of many issues relevant to this cultural phenomenon. I pose the question: In the context of the declared historical interests of those who engage in urban exploration, what are the explored places? The analysis is a case study of Urbex History, a group involved in urban exploration. I find that, contrary to Pierre Nora’s concept of the sites of memory, which are accessible, visited and experienced, the places explored by the members of Urbex History are heterotopias. As they are connected with historical memory, they are culturally non-apparent sites of memory – the titular non-places of memory. Such (non-)sites of memory and the memory associated with them are the result of an alternative experience of the past and practices of the past different than in the case of regular sites of memory. The contents of memory focused in these places is also different. They are a part of popular memory and popular culture, which play a key role in the relation with the past in contemporary culture.

W artykule prezentuję wyniki badań nad zjawiskiem obecnym w kulturze współczesnej określanym jako urbex (urban exploration). Podejmuję tylko jedno z wielu zagadnień, jakie nasuwają się podczas obserwacji tego fenomenu kulturowego. Stawiam pytanie: Czym są miejsca eksplorowane w kontekście deklarowanych zainteresowań historycznych przedstawicieli urban exploration? Przeprowadzona analiza jest studium przypadku. Badam jedną z grup zajmujących się miejską eksploracją – Urbex History. Stwierdzam, że w przeciwieństwie do miejsc pamięci Pierre’a Nory, które są „konwencjonalnie” dostępne, odwiedzane i doświadczane, miejsca eksplorowane przez członków Urbex History są heterotopiami. W kontekście pamięci historycznej są one nieoczywistymi kulturowo miejscami pamięci – tytułowymi innymi-miejscami pamięci. Inne-miejsca pamięci i związana z nimi pamięć są wynikiem alternatywnego doświadczania przeszłości oraz innego jej praktykowania niż w przypadku miejsc pamięci. Odmienna jest także treść pamięci zogniskowana w tych miejscach. Inne-miejsca pamięci są częścią pamięci popularnej i kultury popularnej, które we współczesnej kulturze odgrywają kluczową rolę w relacji z przeszłością.