Wpływ procesu scalenia gruntów na wielofunkcyjny, zrównoważony rozwój obszarów wiejskich

Obszary wiejskie w Polsce w ostatnich latach przeszły i nadal przechodzą duże zmiany strukturalno – przestrzenne i ekonomiczne. Następuje koncentracja gospodarstw rolnych [Hałasiewicz, 2011], średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego wzrosła o kilkanaście procent, pojawia się migracja ludności nie tylko ze wsi do miasta, ale również z miasta na wieś [GUS, 2011], co powoduje bądź może powodować powstawanie konfliktów przestrzennych. Celem pracy było wykazanie wpływu procesu scalenia gruntów na wielofunkcyjny i zrównoważony rozwój obszarów wiejskich. Uznano, że wielofunkcyjny i zrównoważony rozwój obszarów wiejskich wymaga na wielu obszarach przeprowadzenia kompleksowego procesu scalenia, który pozwoli nie tylko na lepszy rozwój rolnictwa, ale również innych funkcji na danym terenie. Badania przeprowadzono na obszarze gminy Cegłów, powiat miński, woj. mazowieckie. Z przeprowadzonych badań wynika, że wielofunkcyjny, zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, na których rozłóg gruntów w gospodarstwach jest niekorzystny, jest niemożliwy bez przeprowadzenia scalenia gruntów. Trudno jest bowiem bez przekształcenia struktury własnościowej prawidłowo ukształtować przestrzeń, która pozwoliłaby na rozwój funkcji pozarolniczych. Ponadto proces scalenia gruntów pozwala wzmocnić walory krajobrazowo-środowiskowe przebudowywanego obszaru.

For some years rural areas in Poland have been undergoing significant structural, spatial and economic changes. Farm concentration is in progress [Hałasiewicz, 2011], the average area of farms has increased by more than ten percent and apart from traditional rural – urban migration also urban – rural migration has appeared [GUS, 2011], which results or may result in spatial conflicts. This work describes the influence of the land consolidation process on multifunctional and sustainable development of rural areas. It has been determined that multifunctional and sustainable development of rural areas requires complex consolidation works with respect to significant territories that will allow to expedite the development of agriculture, as well as of other functions of a given terrain. The research was conducted in Cegłów commune (gmina – first level of local selfgovernment in Poland), miński poviat (powiat – second level of local selfgovernment in Poland), mazowieckie voivodship (województwo – third level of local self-government in Poland). The results of the research indicate that multifunctional, sustainable development of rural areas, where land layout is inconvenient and disadvantageous, is not possible without land consolidation works. Without prior transformation of ownership structure it is difficult to properly shape the space that could enable development of non-agricultural functions. Moreover, the land consolidation process allows to emphasize the landscape and environmental values of the transformed areas.