Determinanty pozarolniczej działalności gospodarstw rolnych w województwie świętokrzyskim

W końcu lat 80. rozpoczęły się w Polsce procesy przemian ekonomicznych. Wprowadzone zostały prawa gospodarki rynkowej, które wywołały szczególne trudności w działalności rolniczej. W tym czasie polskie rolnictwo było jednym z sektorów gospodarki narodowej, w którym najbardziej ujawniły się różnorodne problemy. Artykuł ocenia możliwości rozwoju alternatywnych funkcji na obszarach wiejskich województwa świętokrzyskiego. Okres ostatniego dziesięciolecia wywołał przekształcenia w zakresie funkcji rolniczej szczególnie w centralnej i wschodniej Polsce, podczas gdy w części zachodniej i południowej wzrosła rola funkcji pozarolniczych. Największy rozwój pozarolniczej działalności gospodarczej miał miejsce w strefach podmiejskich i dotyczył przede wszystkim sektora usług i handlu. Analiza przeprowadzona w niniejszym artykule pozwoliła zidentyfikować główne społeczne i ekonomiczne czynniki warunkujące pozarolniczą aktywność gospodarczą w województwie świętokrzyskim. Przeprowadzona analiza wykazała, że koncentracja pozarolniczej działalności odznacza się terytorialnym zróżnicowaniem. Badania empiryczne wykazały, że pozarolnicza aktywność w indywidualnych gospodarstwach rolnych wpływa na ich dochodowość oraz sytuację ekonomiczną gmin. Pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona na obszarach wiejskich odgrywa dużą rolę w ich rozwoju ekonomicznym. Jest ona szczególnie istotna dla tych gospodarstw rolnych, które są zlokalizowane na terenach o niekorzystnych warunkach rozwoju.

In the end of the 80s, processes of change to market economy started in Poland. Market methods which have been introduced have turned out particularly difficult in agricultural activity. In those years, Polish agriculture was one of the most backward systems of national economy. The article is devoted to possibility of development of alternative functions in rural areas of the świętokrzyskie voivodship The last ten-year period brought a strengthening of the agricultural function especially in central and eastern Poland, while the west and parts of the south witnessed an increase in the significance of non-agricultural functions. The greatest development of non-agricultural economic activity has been observed in city hinterland areas and has first and foremost involved the services sector and trade. The analysis which was made in this article was designed to identify the main social and economic factors stimulating non-agricultural economic activities in the świętokrzyskie voivodship. The analysis has indicated that the concentration of non-agricultural activities depends on the size of the spatial system. Empirical research showed that non-agricultural activity in private farming influences the profitability of private farming and the income situation of communes. Nonagricultural activities carried out in rural areas are thought to be indispensable for their economic development. They are especially important to those farms that are situated in areas with unfavourable farming conditions.