Sezonowe zmiany wielkości ładunku azotu odpływającego z mikrozlewni użytkowanych rolniczo

W pracy przedstawiono wyniki badań wielkości dobowego ładunku azotu ogólnego odpływającego systemami drenarskimi i rowami melioracyjnymi na Dolnym Śląsku. Wielkość dobowego ładunku wykazuje duże zróżnicowanie sezonowe. Maksymalne ładunki dobowe stwierdzano na obiekcie położonym w terenie podgórskim wynosiły one dla sieci drenarskiej 6,27 kg N • d-1 • ha-1, dla rowu za-notowano aż 12,2 kg N • d-1 • ha-1. Zdecydowanie niższe wartości stwierdzono na obiekcie nizinnym. W warunkach nizinnych zagrożenie zanieczyszczeniem wody odbiornika azotem odpływającym z użytków rolnych występuje głównie w okresie wczesno wiosennym. Na obiekcie położonym na przedgórzu, charakteryzującym się większymi opadami, występuje drugi okres krytyczny przypadający na lipiec i sierpień. Ładunek azotu wynoszony ze zlewni pogórskiej w okresie roku to aż 75,5 kg N • ha-1, natomiast ze zlewni nizinnej odpływało znacznie mniej azotu - 12,7 kg N • ha-1. Przeprowadzone badania i analiza jednoznacznie wskazują, że o wielkości ładunku azotu wynoszonego ze zlewni w znacznym stopniu decyduje przebieg warunków atmosferycznych, a zwłaszcza wysokość opadów.

The paper presents the results of the survey of the daily load of total nitrogen outflowed with drainage system and ditches in Lower Silesia. The volume of daily load shows large seasonal variation. The maximum daily loads were found in object located in the submontane area. These loads amounted for the drainage systems 6,27 kg N ⋅ d-1 ⋅ ha-1 and for the ditches were noted until 12,2 kg N ⋅ d-1⋅ ha-1. Significantly lower values were found in the lowland object. In lowland area, risk of polluting the receiver with total nitrogen effluents from agricultural areas, occurs mainly during early spring. At the object located in the submontane area, which is characterized by greater rainfall, there is a second critical period attributable to the July and August. Load of nitrogen outflowed from submontane catchment during the year was 75,5 kg N ⋅ ha-1, while from lowland’s catchment outflowed much less nitrogen – 12,7 kg N ⋅ ha-1. Conducted research and analysis clearly show, that the size of nitrogen load outflowed from catchment is determined, to a large extent, the course of weather conditions, particularly amount of rainfall.