A United States of Europe? Amerykańscy ojcowie zjednoczonej Europy u progu zimnej wojny (1945-1957)

It was George Washington who many authors claim first expressed the wish, often reported by Americans, that „one day, on the model of the United States of America a United States of Europe will come into being”. In fact, the idea seems to have been launched by 19th century European federalists, yet it could not materialize until the dawn of the Cold War. Not only did the Truman administration’s reappraisal of US global security interests and its role in the world lead to their support, but to their relentless promotion of Europe’s economic, political and military integration. Out of their mixed idealistic and pragmatic motivation, the Washington establishment argued that, if united along the American model, a federal Europe would overcome its traditional problems (national rivalries and wasting its economic potential) while, on the other hand, it would also reduce US responsibility for the well-being of the Western world. However, as post-war normalization set in, the leaders of Western Europe grew increasingly skeptical of American federalist visions, while Washington responded with ever more resolute threats of withdrawing its forces from Europe. It was not until the ultimate failure of the EDC/EPC project that the Eisenhower administration modified its European policy, coming to terms with the end of federalism and the triumph of functionalism.

Już George Waszyngton miał wyrazić często przywoływane później przez Amerykanów życzenie, by na wzór Stanów Zjednoczonych Ameryki powstały również Stany Zjednoczone Europy. W rzeczywistości idea ta narodziła się zapewne wśród europejskich federalistów w XIX w., realne kształty mogła zaś przybrać dopiero u progu zimnej wojny. Dokonana wówczas przez administrację Harry’ego Trumana redefinicja globalnych interesów USA oraz ich roli w świecie prowadziła w konsekwencji nie tylko do wsparcia, ale wręcz zdecydowanego promowania koncepcji ekonomicznej, politycznej i militarnej integracji europejskiej. Kierując się mieszanką pobudek idealistycznych i pragmatycznych waszyngtońska elita oceniała, że zjednoczona w oparciu o amerykańskie wzorce Europa federalna z jednej strony przezwycięży w ten sposób swe odwieczne problemy (rywalizacja narodowa i marnotrawienie potencjału ekonomicznego), z drugiej zaś - odciąży USA od części odpowiedzialności za losy świata zachodniego. W miarę normalizacji sytuacji w Europie Zachodniej po II wojnie światowej jej przywódcy wykazywali jednak coraz mniejszy entuzjazm wobec amerykańskich planów federacji, na co Waszyngton reagował coraz bardziej stanowczymi groźbami pozbawienia Europy swego parasola ochronnego. Dopiero ostateczna klęska projektów EWO i EWP spowodowała zmianę polityki administracji Eisenhowera, oznaczającą pogodzenie się ze zmierzchem idei federalistycznej oraz triumfem funkcjonalizmu.