Zmiana społeczna jako kategoria analizy postaw wobec problemów niepełnosprawności

This paper addresses a relationship between the social change and attitudes towards disabled people as well as attitudes of disabled people towards their own health status and its social consequences. These attitudes are clearly related to the characteristics of successive types of societies, i.e. pre-industrial societies and industrial society. On this basis, the directions of further changes of attitudes towards disability can be predicted adequately to the megatrends of postmodernity. The analysis presented in this study showed that a development of attitudes towards disability, both one’s own disability and a disability of others, requires not only changes concerning this category of people, but also a widely understood social change, which modifies the existing structures and creates new ones, thus increasing the chances of finding a position for the entire humanity and social groups However, these opportunities for disabled people are, despite the ongoing changes, still lesser in comparison to the opportunities of healthy people with similar socio-demographic and competency characteristics. They are though simultaneously greater and greater, which has been demonstrated in the analysis of attitudes towards the problems of disability in traditional and industrial societies presented in this paper. On the other hand, the analysis of megatrends of postmodernity confirms that  such equalizing and integrating tendencies will continue to persist.

Przedmiotem analizy są związki pomiędzy zmianą społeczną a postawami wobec osób niepełnosprawnych oraz postawami niepełnosprawnych wobec własnej sytuacji zdrowotnej i jej społecznych konsekwencji. Postawy te są wyraźnie związane z cechami kolejnych typów społeczeństw, tj. społeczności przedindustrialnych i społeczeństwa przemysłowego. Na tej podstawie można prognozować kierunki dalszych przemian postaw wobec niepełnosprawności adekwatnie do megatrendówponowoczesności.Przedstawiona w tym opracowaniu analiza wykazała, że dla kształtowania postaw wobec niepełnosprawności, zarówno własnej, jak i innych, ważne są nie tylko zmiany dotyczące tej kategoriiosób, ale także szeroko rozumiana zmiana społeczna, która modyfikuje istniejące struktury, tworzy nowe, a przez to zwiększa szanse na znajdowanie w nich pozycji dla ogółu osób i grup społecznych. Te szanse dla osób z niepełnosprawnością są jednak, pomimo dokonujących się zmian, nadal mniejsze w porównaniu z szansami pełnosprawnych o podobnych cechach demograficzno-społecznych i kompetencyjnych. Są one jednak równocześnie coraz większe, co wykazała zawarta w tym opracowaniu analiza postaw wobec problemów niepełnosprawności w społeczeństwach tradycyjnych i przemysłowych. Z kolei analiza megatrendów ponowoczesności potwierdza, że takie tendencje egalitaryzujące i integrujące będą się nadal utrzymywać.