Zawartość pierwiastków śladowych w glebach użytkowanych rolniczo

Celem badań było określenie zawartości form ogólnych oraz biodostępnych wybranych pierwiastków śladowych (Cd, Cr, Ni, Cu, Pb, Zn, Mn) w glebach użytkowanych rolniczo. Materiał glebowy do badań pobrano z 58 użytków rolnych zlokalizowanych w obrębie gminy Czernichów. Badane gleby charakteryzowały się na ogół odczynem kwaśnym lub bardzo kwaśnym. Zawartość węgla organicznego mieściła się w zakresie od 2,94 g do 31,05 g C · kg-1 s.m. gleby. Zawartości form ogólnych oraz biodostępnych badanych pierwiastków śladowych charakteryzowały się dużym zróżnicowaniem pomiędzy poszczególnymi próbkami. Spośród przebadanych gleb najwięcej pod względem ogólnej zawartości Ni, Cu i Pb zaliczono do gleb o naturalnej zawartości, natomiast pod względem zawartości Cd i Zn najwięcej gleb zakwalifikowano do grupy o podwyższonej zawartości tych pierwiastków. Udział form biodostępnych Cd w ogólnej zawartości tego pierwiastka w skrajnych przypadkach sięgał 41%. W przypadku Zn i Mn wartość ta nie przekraczała 24%, zaś dla pozostałych pierwiastków 4%. Zawartość biodostępnych form badanych pierwiastków śladowych istotnie korelowała z odczynem gleb.

The research aimed at determining total and bioavailable forms of selected trace elements (Cd, Cr, Ni, Cu, Pb, Zn, Mn) in agricultural soils. The soil material was collected from 58 ploughlands located in the Czernichów commune. The analyzed soils were generally characterized by acid or very acid pH. Organic carbon content ranged from 2.94 g to 31.05 g C · kg-1 d.m. The contents of total and bioavailable forms of the studied trace elements revealed considerable diversification between individual samples. Considering total Ni, Cu and Pb content, the highest number from among the analyzed soils was classified to the group with natural content, whereas in view of Cd and Zn concentrations the greatest number of soils was qualified to the group with elevated contents of these elements. The share of bioavailable Cd forms in total contents of this element reached 41% in extreme cases. For Zn and Mn the value did not exceed 24%, whereas for the other elements 4%. The content of bioavailable form of the analyzed trace elements was significantly correlated with the soil pH.