Porównanie wpływu deszczowania i mikronawodnień na produkcję jednorocznych sadzonek brzozy brodawkowatej w warunkach zoomelioracji

W pracy porównano wpływ trzech różnych systemów nawadniania (deszczowania, mikrozraszania i nawadniania kroplowego) na produkcję jednorocznych sadzonek brzozy brodawkowatej z udziałem zabiegu zoomelioracji, który polegał na wprowadzeniu do gleby szkółki żywego edafonu wraz z materią organiczną gleby leśnej. Ścisłe dwuletnie (2003–2004) badania polowe przeprowadzono w szkółce leśnej Nadleśnictwa Bydgoszcz w Białych Błotach na glebie rdzawej właściwej wytworzonej z piasku luźnego. Doświadczenie założono jako jednoczynnikowe, metodą losowanych bloków, w czterech powtórzeniach. Testowane systemy nawodnień ciśnieniowych zwiększyły w sposób udowodniony statystycznie wysokość i średnicę siewek brzozy. Uzyskane dzięki nawadnianiu zwiększenie wysokości siewek brzozy wynosiło od 76 do 100%, natomiast średnica siewek wzrastała wskutek nawodnień w granicach od 67 do 84%. Najniższe względne przyrosty badanych cech biometrycznych siewek stwierdzono w warunkach nawadniania kroplowego. Z drugiej jednak strony, ten system nawodnieniowy cechował się – w porównaniu z mikrozraszaniem i deszczowaniem – najbardziej oszczędnym zużyciem wody. Biorąc pod uwagę oba badane parametry siły wzrostu siewek, najkorzystniejszym okazało się mikrozraszanie. Ta metoda zapewniała jednocześnie nieco niższe – w porównaniu z deszczowaniem – sezonowe dawki nawodnieniowe. Zabieg zoomelioracji, w połączeniu z mikronawodnieniami, wpłynął na wielokrotny wzrost liczebności i liczby gatunków saprofagicznych mechowców oraz ich dominację w zgrupowaniach roztoczy, co jest typowe dla gleb leśnych. Na stanowisku z udziałem tradycyjnych metod produkcji sadzonek (deszczowanie bez ściółkowania) w zgrupowaniu Oribatida wyraźnie dominował Tectocepheus velatus, na pozostałych stanowiskach najliczniejszym mechowcem była Oribatula tibialis. Otrzymane w przeprowadzonym doświadczeniu wyniki wskazują, że mikronawodnienia (zwłaszcza mikrozraszanie) mogą być rozpatrywane jako alternatywa dla stosowanych w szkółkach leśnych deszczowni, a zastosowany zabieg zoomelioracji może pozytywnie wpłynąć na równowagę biologiczną gleb szkółek.

Effects of three different irrigation systems (sprinkler irrigation, micro-jet sprinkling and drip irrigation) on the one-year old verrucose birch production under conditions of zoomelioration, are compared in the paper. Zoomelioration measures consisted in introduction of living edaphon with organic matter of forest soil to the nursery soil. Two-year (2003-2004) field experiments were carried out in forest nursery at Białe Błota, Forest Inspectorate of Bydgoszcz. Investigations were conducted on a brown podzolic soil formed from loose sandy soil. Experiment was established as one-factorial trial in randomized block method with four replications. Studied pressure irrigation systems significantly increased the height and diameter of verrucose birch seedlings grown under conditions of zoomelioration. Increased height of verrucose birch seedlings obtained thanks to irrigation ranged from 76 to 100%. Diameter of seedlings was increased by irrigation in the range 67 – 84%. The lowest relative increases of studied biometric features were found under drip irrigation. On the other hand, this irrigation system was characterized by the most economical of water use as compared to micro-jet sprinkling and sprinkler irrigation. Micro-jet sprinkling was the most advantageous in consideration of both the studied growing vigour features of seedlings. This irrigation method simultaneously secured slightly lower seasonal irrigation rates in comparison to sprinkler irrigation Zoomelioration measures connected with microirrigation caused a manifold increase of concentration and the numer of saprophagous oribatd mites as well as their domination in gatherings of mites, that is typical for forest soils. Gatherings of Oribatida on a plot with traditional methods of seedling production (sprinkler irrigation, without mulching) were characterized by domination of Tectocepheus velatus. Oribatula tibialis was the most numerous oribatid mite on all the other plots. Results obtained in the experiment indicated that microirrigation (especially micro-jet sprinkling) can be recognized as an alternative way of watering in forest nurseries instead of sprinkler irrigation, and zoomelioration (amelioration with soil animals) can positively influence on biological balance of nursery soils.