Relacje człowiek – kwiat odzwierciedlone w polskim językowym obrazie świata (zestawienie danych ankietowych i słownikowych)

The article analyzes the Polish linguistic view of flowers by studying the human – flower relationship re.ected in questionnaires, and compares it with the image of the relationship reflected in lexicographic sources. The data for analysis come from a questionnaire conducted among students of Maria Curie-Skłodowska University in Lublin and from Dubisz’s Universal Dictionary of the Polish Language. In the questionnaires, anthropocentrism comes to the foreground: the respondents perceive flowers as friends with a soul (i.e. as human beings), which is not reflected in the dictionary. At the same time, the image of a human-flower is equally pronounced in questionnaires and lexicographic material. Respondents treat the decorative, beautifying, and entertaining functions of flowers as their ability to influence human life and not as ways in which people use the plants. In the opinion of Polish students, flowers influence humans not just by providing esthetic or aromatic enjoyment, as reflected in the dictionary, but in a variety of other ways.

Autorka bada polski językowy obraz kwiatów. Analizuje relacje człowiek – kwiat, odzwierciedlone w ankietach (przeprowadzonych wśród studentów UMCS) i porównuje je z danymi o tych relacjach, przedstawionymi w źródłach leksykograficznych (w Uniwersalnym słowniku języka polskiego pod redakcją Stanisława Dubisza). Autorka dochodzi do wniosku, że w ankietach w większym stopniu odbija się antropocentryzm. Z materiałów ankietowych wynika, że w wyobrażeniach studentów kwiat jest przyrównywany do przyjaciela posiadającego duszę (tj. człowieka), co nie jest notowane w słowniku. Natomiast obraz człowieka-kwiatu jest równie silnie obecny w materiałach ankietowych, jak i leksykograficznych. Zdolność kwiatów do ulepszania czegoś, zdobienia, zabarwiania, urozmaicania, cieszenia kogoś jest opisywana przez respondentów jako zdolność kwiatów do rzeczywistego oddziaływania na życie człowieka, a nie tylko jako sposób wykorzystywania kwiatów przez człowieka. Według polskich studentów wpływ kwiatów na człowieka nie ogranicza się do wywołania uczucia rozkoszy estetycznej lub aromatycznej, co jest notowane w USJP. Według danych ankietowych oddziaływanie to jest znacznie większe i rozmaitsze.