Udziały samorządu terytorialnego w państwowych podatkach dochodowych w aspekcie postulatów teoretycznych federalizmu fiskalnego

In the Polish legal system, shares of local government units in state income taxes (PIT and CIT) fall into the category of the local government’s own revenues. This is against the theoretical postulates of the fiscal federalism concept, which treats said income categories as transfer revenues that do not meet the basic attributes of the so-called decentralized taxes. The concept of local income tax is much closer to the idea of federalism, the essence of which is to transfer a specific part of the tax base into the scope of fiscal sovereignty of local government units. Not only does this article aim to evaluate the specificity and fiscal significance of shares in state income taxes as a source of income for local government in Poland, but also to confront the currently used solutions with theoretical postulates of the fiscal federalism doctrine, primarily in the context of the idea of the so-called decentralized tax and the closely related municipal PIT concept. 

Udziały jednostek samorządu terytorialnego w państwowych podatkach dochodowych (PIT i CIT) są zaliczane w polskim systemie prawnym do kategorii dochodów własnych samorządu terytorialnego. Pozostaje to w sprzeczności z postulatami teoretycznymi koncepcji federalizmu fiskalnego, traktującej wspomniane kategorie dochodów jako dochody transferowe, niespełniające podstawowych atrybutów tzw. podatków zdecentralizowanych. Zdecydowanie bliższą idei federalizmu pozostaje koncepcja lokalnego podatku dochodowego, której istotą jest przekazanie określonej części bazy podatkowej w zakres władztwa podatkowego jednostek samorządu terytorialnego. Celem niniejszego artykułu jest nie tylko ocena specyfiki i znaczenia fiskalnego udziałów w państwowych podatkach dochodowych jako źródła dochodów samorządu terytorialnego w Polsce, ale również konfrontacja obowiązujących rozwiązań z postulatami teoretycznymi doktryny federalizmu fiskalnego, przede wszystkim w kontekście idei tzw. podatku zdecentralizowanego oraz związanej z nią ściśle koncepcji PIT-u komunalnego.