Prawo do wynagrodzenia za pracę w świetle zasad sprawiedliwości i równości

In terms of axiology of fair remuneration for work two concepts compete – on the one hand remuneration seen as a means to serving needs of the worker and his family (final rule), and on the other hand the concept of equivalence for work (the principle of causa). The realization of the final rule is an institution of the minimum wage. The principle of causa requires the methods of job evaluation. Other aspect of fair compensation is the principle of equality, which is reflected particularly by the provision of art. 183c of Polish Labour Code. The reference to this provision represents a preliminary stage of prima facie evidence of the employee’s discriminatory practices. An employers may oppose the indication of discrimination by proving that their activity were guided by justified reasons, which creates space for a reasonable differentiation of wages in the workplace.

W zakresie podstaw aksjologicznych sprawiedliwego wynagrodzenia za pracę ściera się koncepcja płacy zaspokajającej potrzeby pracownika i jego rodziny (zasada finalna) oraz koncepcja wynagrodzenia jako świadczenia wzajemnego i ekwiwalentnego (zasada kauzalna). Przejawem zasady finalnej jest przede wszystkim instytucja wynagrodzenia minimalnego; podstawą jej stosowania jest koncepcja tzw. wynagrodzenia godziwego. Zasada kauzalna wymaga upowszechnienia metod wartościowania pracy. Odrębnym aspektem wynagrodzenia sprawiedliwego jest zasada równości, której wyrazem jest zwłaszcza przepis art. 183c k.p. Powołanie się na ten przepis stanowi wstępny etap uprawdopodobnienia przez pracownika praktyk dyskryminacyjnych. Pracodawca może przeciwstawić się zarzutowi dyskryminacji, dowodząc, że kierował się obiektywnymi powodami, co stwarza przestrzeń dla uzasadnionej dyferencjacji wynagrodzeń w zakładzie pracy.