Aktualne problemy gospodarowania ziemią i przebudowy struktury przestrzennej obszarów wiejskich w Polsce są analizowane w kontekście Polityki Rolnej Unii Europejskiej.
Wymaga to integrowana produkcja rolnicza, która jest systemem prowadzenia gospodarstw rolnych zabezpieczającym produkcję wysokiej jakości środków żywności oraz rozwój zrównoważony. Stąd dążenie do odmiennego, całościowego, podejścia do gospodarstwa rolnego, jako obiektu funkcjonującego
w przestrzeni wiejskiej. Oznacza to potrzebę współdziałania w zakresie planowania przestrzennego, ruralistyki, planowania urządzenioworolnego.
Praktyka wskazuje, że obszary zabudowane i rolne nie są traktowane
w planowaniu miejscowym w sposób równorzędny. Treści związane z analizą struktury agrarnej oraz jej kształtowaniem obejmują zaledwie charakterystykę zasobów gruntów rolnych i leśnych (rodzaje użytków gruntowych, klasyfikacja gleboznawcza, władanie, ochrona i rekultywacja) oraz stanu infrastruktury technicznej. Sytuacja ta spowodowała konieczność opracowywania planów urządzeniowo-rolnych dla gmin i wsi, mimo, że w Polsce brak przepisów prawa z tego zakresu. Kompleksowe urządzanie obszarów wiejskich wynika ze wskazań planowania przestrzennego i ma na celu ich rozwój, w szerokim zakresie zagadnień dotyczących, między innymi: rolniczej przestrzeni produkcyjnej, środowiska przyrodniczego, krajobrazu, zabudowy. Rozwój wiąże się z faktem utraty dominującej
pozycji funkcji rolniczych oraz ze zmianą charakteru obszarów wiejskich
z monofunkcyjnego w wielofunkcyjny.
Urządzenia rolne stały się jednym z podsystemów planowania przestrzennego a plan urządzeniowo-rolny jest zapisem inwentaryzacji, diagnozy stanu istniejącego, hierarchii celów przebudowy przestrzeni wiejskiej wraz z propozycją działań, przybliżonym kosztorysem oraz analizą możliwości pozyskania pomocy finansowej na realizację zaplanowanych inwestycji.
Dla gminy, zwłaszcza wiejskiej, ważne jest określenie potrzeb w działaniach, przede wszystkim z zakresu scaleń gruntów, odnowy wsi oraz gospodarowania rolniczymi zasobami wodnymi, które są współfinansowane przez Unię Europejską.
Województwo dolnośląskie posiada opracowaną strategię rozwoju obszarów wiejskich oraz wojewódzki program rozwoju sektora rolno-spożywczego, którego integralną częścią jest prognoza prac urządzenioworolnych, stanowiąca studium zapotrzebowania na prace z tego zakresu.
Current issues on land management and spatial structure transformation of
rural areas in Poland are analyzed in the context of Rural Development Policy in
the European Union. It is required by integrative agricultural production, which is
a system of farming that secures high quality food production and sustainable development.
Therefore it all aims to different, comprehensive approach to a farm as
an item functioning in rural space.
It implies the need of cooperation in the area of rural management planning.
The practice shows that build up areas and rural areas are not treated
equally in the spatial planning. The issues connected to agrarian structure and its
form, usually include only a description of rural and forest land (types of arable
land, soil classification, possession, protection and recultivation) and technique
infrastructure condition. This situation caused necessity of creation rural management
plans for communes and villages, although there are no law regulation
on those issues in Poland.
Comprehensive arrangement of rural areas is due from spatial planning
recommendation and aims to its development in the wide scope of issues concerning
among others: rural production space, nature environment, landscape, buildings.
The development implies the decrease of agrarian function and the change of
the rural areas characteristics from mono- to multifunctional.
Rural arrangement became one of the subsystems of spatial planning and
rural management plan is a record of inventory, current state diagnosis, goals hierarchy
of spatial reconstruction in the rural area within the proposition of activities,
approximate budget and analysis of possibilities how to finance the investments.
For the commune, especially in the village, it is very important to define
operation needs, first of all from the scope of land consolidations, countryside renewal
and rural water resources management, which are co-financed by European
Union.
The Lower Silesia Province has its rural areas development strategy and a
program of rural food industry development. Its integral part is the prognosis of
rural management works, which is actually a study of necessity of further works on
the issue.
