Rozważania nad istnieniem i istotą wolności zabudowy – głos w dyskusji

The idea of the freedom of construction encompasses this value as a derivative of the property right and finds its guarantees in the regulations of the Constitution. In the doctrine as well as in the judgements of the Polish Constitutional Court and administrative courts, this kind of freedom occurs traditionally in two aspects: from the perspective of a subject – as a fundamental rule in the process of investment and from the perspective of an object – as a right to construct. Contemporary extensive system of administrative regulation in the construction law with the construction permit as a central legal measure, causes for thought regarding the existence and the essence of the freedom of construction, including its role in the process of making and applying the law as well as in the system of the judicial control of the public administration. This issue is analysed from the perspective of the universal problem, which is the relation between the freedom of the individual and the law.

Klasyczna koncepcja wolności budowlanej ujmuje tę wartość jako pochodną prawa własności nieruchomości, a jej gwarancji upatruje w przepisach Konstytucji. W polskiej doktrynie i orzecznictwie sądowym z zakresu prawa administracyjnego wolność ta występuje tradycyjnie w dwóch aspektach: przedmiotowym (jako zasada prawa) oraz podmiotowym (jako publiczne prawo podmiotowe). Współczesny rozbudowany system reglamentacji w prawie budowlanym, w którym centralną instytucją nadal pozostaje pozwolenie na budowę, skłania do refleksji nad istnieniem i istotą wolności budowlanej, w tym jej rolą w procesie stanowienia i stosowania prawa, a także sądowej kontroli administracji publicznej. Problem ten jest ukazany z perspektywy szerszego zagadnienia, jakim jest relacja pomiędzy wolnością jednostki a prawem.