Powstanie państwa polskiego w 1918 r. we wspomnieniach dyplomaty Jana Stanisława Łosia

The article is about the establishment of the Polish state in the memories of a Polish diplomat, historian, politician and journalist associated with the conservative community Jan Stanisław Łoś (1890–1974). He presented an interesting interpretation of regaining independence by Poland, which he called the “outbreak of Poland”. According to him, Poland “broke out” because it was created spontaneously, unplanned, uncontrolled by anyone. Independence was the result of the Polish national instinct, which spontaneously ordered the Poles to unite and to be independent. The article describes the first days of independence in Lublin, which in November 1918 was the headquarter of the Polish Provisional Government. The Polish diplomat and public official witnessed those events, which accompanied the revival of the independent Polish Republic. J.S. Łoś provided unknown facts and events, which is why his memoirs, written in 1970s, can be considered as a historical source.

Przedmiotem artykułu jest powstanie państwa polskiego we wspomnieniach polskiego dyplomaty, historyka, polityka i publicysty związanego ze środowiskiem konserwatywnym – Jana Stanisława Łosia (1890–1974). Przedstawił on interesującą interpretację odzyskania przez Polskę niepodległości, którą nazwał „wybuchem Polski”. Według niego Polska „wybuchła”, ponieważ powstała spontanicznie, w sposób niezaplanowany, przez nikogo niekontrolowany. Niepodległość była wynikiem polskiego instynktu narodowego, który spontanicznie nakazał Polakom zjednoczyć się i być niepodległymi. W artykule opisano pierwsze dni niepodległości w Lublinie, który był w listopadzie 1918 r. siedzibą Tymczasowego Rządu Polskiego. Polski dyplomata i urzędnik państwowy był świadkiem bezpośrednich wydarzeń towarzyszących odrodzeniu niepodległej Rzeczypospolitej. J.S. Łoś podał nieznane fakty i wydarzenia, dlatego jego pamiętniki, pisane w latach 70. XX w., można uważać za źródło historyczne.