Metodologia lingwokulturologicznego badania materiału ojkonimicznego

The article deals with the methodology of analysing the oikonymic material in the linguistic-cultural aspect; the basic methods and techniques of such investigation have been determined. The author has emphasised that the descriptive method serves to consider oikonyms as specific encyclopaedic texts; the comparative historical method helps to study social-historical conditions of name formation; the structural one assists in finding the position of every oikonym in the system and structural paradigm of the language; the comparative method is determined to consider the place of the oikonyms of Ukraine among the names of human settlements of other national systems; the method of field investigation of the material involves modelling of linguistic-cultural portraits of oikonyms. There are four principles of naming human settlements and it has been discovered out which linguistic and cultural information the names formed according to each of these principles comprise. The term oikocultureme has been suggested, and the national specificity and linguistic-cultural universality of onyms (proper nouns) marked with this term have been analysed. The author has proved that studying oikonyms in the linguistic-cultural aspect presupposes the usage of methods and techniques of linguoculturology and onomastics.

W artykule opisano metodologię analizy materiału ojkonimicznego w aspekcie lingwokulturologicznym; określono podstawowe metody i techniki takich badań. Podkreślono fakt, że metoda opisowa służy do traktowania ojkonimów jako rodzaju tekstu; metoda porównawczo-historyczna – do badania społeczno-historycznych warunków tworzenia nazwy; strukturalna metoda pomaga odnaleźć pozycję każdego ojkonimu w paradygmacie systemowo-strukturalnym języka; porównawcza – rozważyć miejsce ojkonimów Ukrainy wśród nazw miejscowości innych systemów narodowych; metoda badań terenowych polega na modelowaniu portretów lingwokulturologicznych ojkonimów. Zadeklarowano cztery zasady nominacji osadniczej oraz określono informacje językowe i kulturowe zawarte w nazwach utworzonych zgodnie z każdą z tych zasad. Zaproponowano termin ojkokulturonim, zbadano specyfikę narodową i uniwersalność językowo-kulturową onimów, oznaczonych tym terminem. Udowodniono, że badanie ojkonimów w aspekcie lingwokulturologicznym oznacza stosowanie metod i technik lingwokulturologii i onomastyki.

 W artykule charakteryzują się współczesne ukraińskie oikonimy jako znaki onomastycznego lingwokulturowego kodu. Podkreślono jest znaczenie lingwokulturowej informacji ustanowione w każdym nazwaniu miejscowości i opisano metodykę lingwokulturologicznego badania onomastycznego materiału. Podkreślono także, że współczesne oikonimy przez lata, a nawet przez wieki swego istnienia często zostawali poddawane fonetycznym, morfologicznym zmianam. Również została zmiana nazwy osiedli i powrócono do pierwotnych nazw, ale współczesnik żyje w "polu magnetycznym" terazniejszego nazwania i tylko ono jest fenomenalnym jezyko-kulturowym znakiem, który demonstruje antropocentryczny charakter zamieszkanego osobą miejsca. Zaproponowano jest  termin oikokultoronim, przeanalizowano krajową specyfikę i jezyko-kulturową wszechstronność onimów, zaznaczonych tym terminem.