Szanse życiowe młodych Polaków – problem sprawstwa

Entering adulthood is a process which for many people becomes a source of disappointment and frustration. If young people aren’t prepared for the encounters with difficulties which can be met while searching for their own place in life during their school education, they become helpless and have a “cracked” reflectivity, as noted by Margaret S. Archer. At the same time one cannot ignore the gradual emergence of a new social class – the precariat – a dangerous class, as we are warned by Guy Standing. This group consists predominantly of young adults who are often seeking work far from home without any guarantee of employment. The role played by the sense of agency is indisputable. Life chances depend on whether one acts with his/her free will. The only hope for proper social functioning is community building because, according to Charles Taylor, individualism, the predominance of instrumental rationality, and the lack of active citizenship constitute a kind of contemporary threat.

Wkraczanie w dorosłe życie to proces, który dla wielu osób staje się źródłem rozczarowań, frustracji. Jeśli młodzi ludzie w okresie szkolnej edukacji nie zostaną przygotowani na zetknięcie z trudnościami, jakie ich mogą czekać przy poszukiwaniu swojego miejsca w życiu, to stają się ludźmi bezradnymi, o „pękniętej” refleksyjności (określenie Margaret S. Archer). Nie można nie dostrzec tworzenia się nowej i – jak przestrzega Guy Standing – groźnej klasy społecznej, prekariatu. W tej grupie dominują młodzi dorośli poszukujący rynku pracy nawet daleko od domu rodzinnego, bez gwarancji zatrudnienia. Rola sprawstwa jest bezsporna. Szanse życiowe zależą od działania podmiotu zgodnego z wolną wolą. Nadzieją na właściwe funkcjonowanie społeczne jest budowanie wspólnoty, ponieważ indywidualizm, prymat rozumu instrumentalnego, brak aktywności obywatelskiej, zdaniem Charlesa Taylora, stanowią rodzaj współczesnego zagrożenia.