Trudności wychowawcze w przypadku uczniów z niepełnosprawnością wzroku w szkołach ogólnodostępnych, integracyjnych i specjalnych

The article presents the problem of behaviour issues among students with visual impairment from the perspective of teachers working in inclusive, integrated and special schools. The theoretical part addresses the current problems of education in special pedagogy and describes blind and visually impaired students'  behaviour issues which have been scientifically analysed. The empirical part is analysis of teachers’ views on the educational problems of students with visual impairment that are categorized according to the typology of N. Havers. In the last part there is an attempt to explain a higher incidence of educational problems among the group of pupils in inclusive and integrated schools compared to children from special schools. There are three spheres of explanation: the imbalance between adaptation and emancipation in the educational process, rehabilitating instrumentalism, endogenous and exogenous determinants of educational problems.

W artykule opisano trudności wychowawcze dotyczące uczniów z niepełnosprawnością wzroku z perspektywy pracujących z nimi nauczycieli w szkołach ogólnodostępnych, integracyjnych i specjalnych. W części teoretycznej poruszono aktualne problemy z kategorii wychowania w pedagogice specjalnej oraz przywołano potwierdzone badaniami zachowania problemowe uczniów niewidomych i słabowidzących. Część empiryczna to analiza wypowiedzi nauczycieli na temat trudności wychowawczych uczniów z niepełnosprawnością wzroku, które zostały skategoryzowane według typologii Norberta Haversa. W ostatniej części podjęto próbę wyjaśnienia częstszego występowania trudności wychowawczych wśród omawianej grupy uczniów w szkołach ogólnodostępnych i integracyjnych w porównaniu do dzieci ze szkół specjalnych. Wyróżniono trzy płaszczyzny eksplikatywne: brak równowagi między adaptacjąa emancypacją w procesie wychowania, instrumentalizm rewalidacyjny, endo- i egzogenne uwarunkowania trudności wychowawczych.