The personal aspect of the moral and axiological upbringing of children and adolescents

The deficit of value in social life causes concern for the fate of the future generations. Upbringing, defined as preparing a human for life and shaping their personality in the particular social and civilizational reality is the main vector of value. Timeless, universal values, determining the existence of the world guard life and its quality. Thus, one of the most important goals of upbringing is to help children and adolescents in shaping a value system which will be the cornerstone of their life. Taking into account the meaning of value in shaping a young person’s personality, this paper deals with how upbringing for value is carried out by teacher and educators. Assuming that moral shaping has purpose only when it serves a particular human as an individual seeking fulfillment, we present the essence of personalized moral upbringing, i.e. as a process connected to presenting the rules of a moral existence, with raising people to freedom and responsibility, with shaping consciousness and character, acting morally and truly becoming a person.

Deficyt wartości w życiu społecznym powoduje niepokój o przyszłość kolejnych pokoleń. Głównym przekaźnikiem wartości jest wychowanie, rozumiane jako przygotowanie człowieka do życia i kształtowanie jego osobowości w warunkach konkretnej rzeczywistości społecznej i cywilizacyjnej. Na straży życia i jego jakości stoją wartości ponadczasowe, uniwersalne, które warunkują trwanie świata. Jednym z najważniejszych celów wychowania jest zatem pomoc dzieciom i młodzieży w kształtowaniu systemu wartości, który będzie stanowił fundament ich życia. W artykule poruszono problematykę wartości w kontekście ich znaczenia dla kształtowania osobowości dzieci i młodzieży. Przyjmując, że formacja moralna ma sens tylko wówczas, kiedy służy człowiekowi jako spełniającej się osobie, ukazano istotę wychowania moralnego ukierunkowanego personalistycznie, tj. jako proces związany z ukazywaniem zasad życia moralnego, z wychowaniem do wolności i odpowiedzialności, z formacją sumienia i kształtowania charakteru oraz urzeczywistniania wartości moralnych i stawania się w pełni osobą.